ผู้ถาม : กราบนมัสการหลวงตาเจ้าค่ะ ที่หลวงตาได้เมตตาส่งธรรมของหลวงปู่เทสก์ ที่ท่านได้กล่าวไว้ว่า "‘จิตแท้คือผู้รู้’ ผู้ตามรู้ตามเห็นอาการของจิต ไม่มีวันจะทันจิตได้เลย เหมือนบุคคลผู้ตามรอยโคที่หายไป ไม่เห็นตัวมันจึงตามรอยของมันไป แต่โคเป็นวัตถุ ไม่เหมือนจิต ซึ่งเป็นนามธรรม เอาจิตไปตามอาการของจิต มันก็ผิดวิสัย เมื่อไรจะเห็นตัวจิตสักที" และ "เมื่อจิตผู้รู้กับสติผู้ระลึกได้เข้ามาทำงานรวมอยู่ ณ ที่แห่งเดียวกันแล้ว การไปการมา การหลงแส่ส่ายแสวงหา ก็จะหมดสิ้นไป" ถ้าเปรียบเรื่องการตามรอยโค แสดงว่าการเพียรพิจารณาธรรมนั้น ต้องเดินไปพร้อมโคหรือเป็นโคเลยใช่ไหมเจ้าคะ ไม่มีใครต้องไปตามรอยแต่ต้องรู้เท่าทัน พอดี ไม่ขาดไม่เกิน เป็นเพียงกิริยาใช่ไหมเจ้าคะ ขอหลวงตาโปรดเมตตาด้วยเจ้าค่ะ หลวงตา : สาธุ เช่นนั้นแหละ สิ้นสงสัยเมื่อใด ใจก็เป็นธรรมแท้ ปุจฉาวิสัชนาเมื่อวันที่ 3 พฤศจิกายน 2562