ปริศนาธรรม? พระนิพพานอยู่ฟากน้ำฝั่งโน้น .... ริมตาปริศนาธรรม? ทำไมขนคิ้ว กับขนตายาวไม่เท่าเส้นผม หลวงตา : ให้ตั้งใจอ่าน และพิจารณาตามให้ดี ๆ ... สิ่งภายนอกทั้งหมด ได้แก่ รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส เขาก็เป็นธรรมชาติธรรมดาของเขาอย่างนั้น ย่อมแตกต่างกัน เปลี่ยนแปลง ไม่แน่นอน แต่ก็ไม่ได้ทำให้ทุกข์ใจ ซึ่งพระพุทธเจ้า ก็มีพระราชบิดา ภรรยา บุตร ญาติ ข้าทาสบริวาร ทรัพย์สมบัติมากมาย หลังจากตรัสรู้แล้ว กลับไปหาคนและสิ่งเหล่านั้นในพระราชวัง แต่ทำไมคนและสิ่งเหล่านั้น ไม่ทำให้พระองค์เป็นทุกข์ แสดงว่า สิ่งใด ๆ ภายนอกทั้งหมด ไม่ได้เป็นเหตุที่ทำให้เกิดทุกข์ ร่างกาย;พระพุทธเจ้าก็มีร่างกายเหมือนพวกเราทุกคน แม้ร่างกายของพระองค์จะเจ็บ ป่วย จะสิ้นพระชนม์ ก็ไม่ได้ทำให้พระองค์เป็นทุกข์ แสดงว่า ร่างกายไม่ได้เป็นเหตุให้เกิดทุกข์ จิตตสังขาร; ซึ่งเป็นเวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ พระพุทธเจ้าก็มีสิ่งนี้เหมือนกับพวกเราทุกคน แต่ก็ไม่ทำให้พระองค์เป็นทุกข์ แสดงว่า จิตตสังขารไม่ได้เป็นเหตุให้เกิดทุกข์ ใจ หรือ ธาตุรู้ ซึ่งเป็น “วิสังขาร”; พระพุทธเจ้าก็มีเหมือนกับพวกเราทุกคน แต่ก็ไม่ได้ทำให้พระองค์เป็นทุกข์แสดงว่า ใจ หรือ ธาตุรู้ หรือ วิสังขาร ไม่ได้เป็นเหตุให้เกิดทุกข์ ทำไม !!! ทั้งสังขารภายนอก สังขารภายใน และวิสังขาร จึงไม่ได้ทำให้พระพุทธเจ้า พระปัจเจกพุทธเจ้า และพระอรหันต์ทั้งหมดเป็นทุกข์เล่า ??? ทำไม !!! เราก็มีสิ่งนั้น เหมือนกับพระพุทธเจ้า พระปัจเจกพุทธเจ้า พระอรหันต์ แต่เหตุใดเล่า แม้จะหนีทุกอย่างขึ้นเขาสูงที่สุดในโลก แล้วก็ยังเป็นทุกข์อยู่ ??? พิจารณาให้ถึงใจ ซิ !!! ***** ถ้าไม่รู้เหตุที่ทำให้เกิดทุกข์ ย่อมดับเหตุที่ทำให้เกิดทุกข์ไม่ได้ หลวงตาณรงค์ศักดิ์ ขีณาลโยโอวาทธรรมจากปุจฉาวิสัชนา15 พฤษภาคม 2562
