ผู้ถาม : นมัสการหลวงตาและทีมงานครับ กระผมได้อ่านบทแปล ปรัชญาปารมิตาหฤทัยสูตร แล้ว เนื้อความละม้ายคำสอนของหลวงตามาก หากเปลี่ยนคำแปลว่า “ความว่าง” ด้วยคำว่า “วิสังขาร” อันนี้ถูกต้องไหมครับ กราบ กราบ กราบ ปรัชญาปารมิตาหฤทัยสูตร https://youtu.be/jovQmCnIW8k หลวงตา : ถ้าหมายว่า ความว่าง คือ วิสังขาร ก็จะปักธงความว่างหรือวิสังขารไว้ในใจ แล้วมีตัวเราพยายามไปให้ถึงที่หมาย คือ ความว่าง หรือ วิสังขารที่ปักธงไว้ อย่างนี้ จะมีตัวตนผู้ยึดถือวิสังขารหรือความว่าง เมื่อมีตัวตนผู้ยึดถือ ตัวตนนั้นเองย่อมเป็นผู้ทุกข์ เพราะจะมีความรู้สึกว่าเรายังไม่สมปรารถนา เราอยากสำเร็จ เราอยากเป็นวิสังขาร เราอยากถึงความว่าง หรือ มีตัวเราว่าง เมื่อไม่ได้อย่างใจอยากเสียที ก็จะหลงยึดถือความว่าง โดยมโนความว่างขึ้นมาเอง “ว่าง” หมายถึง ว่างเปล่าจากตัวตนของผู้เสวย หรือ สิ้นผู้เสวย หรือ สิ้นผู้ยึดมั่นถือมั่นทั้งสังขาร และ วิสังขาร ปุจฉาวิสัชนาเมื่อวันที่ 11 ธันวาคม 2562