ผู้ถาม : กราบนมัสการหลวงตาเจ้าค่ะ พี่เชนกราบลา พ่อแม่ครูอาจารย์ สิ้นลมเมื่อ 03:31 น. 26 ธันวาคม 2562
โยม 1 : ขอแสดงความเสียใจกับญาติเชนด้วยค่ะ
โยม 2 : พ่อแม่ครูอาจารย์องค์หลวงตา.. เมตตาเจ้าเชน อย่างที่สุดไม่มีประมาณ
โดย 1 เดือนก่อนหน้านี้.. ระหว่างการจาริกที่ จ.กระบี่
องค์ท่าน ได้เมตตาอบรมให้เชนได้หลักใจ.. หลักในการภาวนา
ซึ่งเป็นโอกาสทองที่สุดของเชน ในวาระสุดท้ายแห่งลมหายใจ
โยม 3 : กราบสาธุกับความเมตตาของหลวงตาที่มีต่อเชน และ ลูกศิษย์ทุกคนค่ะ
หลวงตา : สิ่งใดเป็นสังขาร “เกิดขึ้นแล้วย่อมดับไป มีแล้วย่อมหายไป” เป็นธรรมชาติที่เป็นอนิจจัง ทุกขัง อนัตตา
สิ่งใดเป็นวิสังขาร “เป็นธรรมชาติที่ไม่มีการเกิดขึ้น ไม่มีการดับไป”
ถ้าอยู่กับสิ่งเกิดดับ ย่อมเป็นทุกข์ (ไม่มีสติ ปัญญา)
ถ้าสติ ปัญญา อยู่กับสิ่งไม่เกิด ไม่ดับ ย่อมไม่มีผู้ทุกข์ (ไม่ใช่เอาตัวเราไปอยู่กับสิ่งไม่เกิด ไม่ดับ จะมีตัวเราเป็นทุกข์)
“สติ ปัญญา” ไม่มีตัวตน ไม่ใช่เป็นเรา เป็นตัวเรา เป็นของเรา เป็นเพียงความรู้ที่ถูกต้อง ว่า
“สัพเพ สังขารา อนิจจา
สัพเพ สังขารา ทุกขา
สัพเพ ธัมมา อนัตตา
สัพเพ ธัมมา นาลัง อภินิเวสายะ”
“ใจตายก่อนตาย”
หมายความว่า สิ้นยึดมั่นถือมั่น หรือ สิ้นอวิชชา ตัณหา อุปาทาน ตั้งแต่ยังไม่ตาย
ส่วน “ใจบริสุทธิ์” ไม่เกิด ไม่ดับ ไม่ตาย เป็นธาตุรู้บริสุทธิ์ ว่า
“สัพเพ สังขารา อนิจจา
สัพเพ สังขารา ทุกขา
สัพเพ ธัมมา อนัตตา
สัพเพ ธัมมา นาลัง อภินิเวสายะ”
ไม่ตัวตนของผู้รู้บริสุทธิ์
ไม่มีจุด ต่อม หรือ ที่ตั้งของผู้รู้บริสุทธิ์
ขอให้จิตหรือวิญญาณของเชนพ้นจากทุคติภพ พ้นจากทุกข์ ด้วยเทอญ
ปุจฉาวิสัชนาเมื่อวันที่ 26 ธันวาคม 2562