ผู้ถาม : กราบค่ะหลวงตาขา มีธรรมคำหนึ่งผุดขึ้นมา เป็นเสียงตอนสงบค่ะ “อัสมิมานะ” ไม่ทราบว่าเขียนถูกไหมค่ะ จำจากเสียงมาค่ะ (กำลังทราบอยู่ว่าสงสัยในความหมายนะค่ะ) ค้นดูเจอแบบนี้ค่ะ หลวงตาขา ภิกษุ ท.! ภิกษุ ผู้ตั้งอยู่ในธรรมห้าประการ เหล่านี้แล้ว พึงเจริญธรรม ๔ ประการให้ยิ่งขึ้นไป คือ :- เจริญ อสุภะ เพื่อ ละ ราคะ ; เจริญ เมตตา เพื่อ ละ พยาบาท ; เจริญ อานาปานสติ เพื่อ ตัดเสียซึ่งวิตก ; เจริญ อนิจจสัญญา เพื่อ ถอน อัสมิมานะ. ภิกษุ ท.! เมื่อภิกษุมีอนิจจสัญญา, อนัตตสัญญา ย่อมตั้งมั่น ; ผู้มีอนัตตสัญญา ย่อมถึงการถอนเสียได้ซึ่งอัสมิมานะ คือ นิพพาน ในทิฏฐธรรมเทียว - นวก. อํ. ๒๓/๓๖๕/๒๐๕ ธรรม กำลังมาสอนว่าให้เจริญ อนิจจสัญญา ไหมค่ะ จนเห็นว่าทุกอาการ ทุกอย่างไม่เที่ยง ไม่ใช่เรา ของๆ เรา ก็เป็น (อนัตตสัญญา) ใช่ไหมค่ะ ทราบอยู่ค่ะว่ามีหนูกำลังค้นหา อยากรู้ หนูเข้าใจถูกไหมค่ะหลวงตาขา หลวงตา : พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์ พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต) พระธรรมปิฎก (ประยุทธ์ ปยุตฺโต) “อัสมิมานะ” การถือตัวว่านี่ฉัน นี่กู กูเป็นนั่นเป็นนี่, การถือเราถือเขา ~~~~~~~~~~~~~ โมฆราชมาณพได้ทูลถามปัญหาว่า ข้าพระองค์จะพิจารณาเห็นโลกอย่างไร มัจจุราชจึงจะไม่เห็น พระศาสดาได้ตรัสตอบว่า “ดูก่อนโมฆราช ท่านจงเป็นผู้มีสติทุกเมื่อ พิจารณาเห็นโลกโดยความเป็นของว่างเปล่า(ว่างเปล่าจากตัวเรา ของเรา) ถอนความเห็นผิดว่าตัวตนเสีย(“อัสมิมานะ” คือ เห็นผิดว่ามีตัวเรา ของเราที่เป็นตัวตนเที่ยงแท้อยู่จริง เมื่อหลงยึดมั่นถือมั่นว่ามี กู ก็จะต้องหลงยึดมั่นว่ามี มึง มีของกู มีของมึง ครั้นกู หรือของกู เช่น พ่อแม่ลูกผัวหรือเมียของกูจะตายหรือจะเป็นอะไรไป ก็จะมีความทุกข์เพราะยึดมั่นถือมั่นมากๆๆๆ…….ถึงมากที่สุด) บุคคลพึงข้ามพ้นมัจจุราชไปได้ด้วยอุบายเช่นนี้ ท่านพิจารณาเห็นโลกอย่างนี้ มัจจุราชจึงจะไม่เห็น” ปุจฉาวิสัชชนาธรรมเมื่อวันที่ 13 กรกฎาคม 2564
