ผู้ถาม : กราบเรียนหลวงตา ทั้ง ๆ ที่กายมันก็มีความปวดข้อ ปวดเมื่อยไปตามผลของเคโม แต่มันก็ไม่ได้มีความทุกข์ใดเลยเจ้าค่ะ
อยู่ ๆ มันก็เห็นว่าธรรมชาติของสิ่งทั้งหลาย คือ สิ่งของที่ปรากฏบนโลกนั้น มันไม่มี "รู้" เช่น ต้นไม้ พอถึงเวลามันก็เสื่อมไปตามเหตุปัจจัย และสลายกลายเป็นดิน มันก็ไม่ได้มีความสุขความทุกข์ มีความคิดมีอารมณ์มีอะไร ๆ มันก็ไม่ได้มีในต้นไม้นั้น
แต่ที่ "เรา" ต่างออกมาจากสิ่งอื่น เพราะมันมี "รู้" จริง ๆ และทุกสิ่งทั้งความรู้ ความวิเคราะห์ ความเข้าใจอะไรต่ออะไร มันอยู่ที่รู้นั้นทั้งสิ้น
เหมือนมันเพิ่งเห็นกำเนิดของตัวเองเป็นครั้งแรกเจ้าค่ะ ที่ทำให้เป็นตัวเราและคนอื่น เป็นคนอื่นขึ้นมา
แต่มันก็แค่รู้ความจริงว่าความจริงมันเป็นเช่นนั้น เป็นธรรมชาติเช่นนั้น แต่มันไม่ได้มีผู้ยึดอยู่จริง ๆ เลย เพราะทุกสิ่งรวมถึง "รู้" ที่มันเป็นศูนย์รวมทุกสิ่งที่มันเป็นเรา สุดท้ายมันก็ต้องดับลงเจ้าค่ะ
เลยจาก "รู้" นั้นไป มันก็ไม่มีอะไรแล้วเจ้าค่ะ ไม่มีความยึดถือ ไม่มีความปล่อยวาง ไม่มีความเข้าใจ ไม่มีคำพูด ไม่มีธรรมะ ไม่มีอะไรอยู่เลย มันก็เลยไม่รู้จะส่งธรรมะใด ปรุงแต่งสิ่งใดออกมาอีกแล้วเจ้าค่ะ
หลวงตา : สาธุ…
ทุกปัจจุบันให้รู้จริง เห็นจริง เป็นจริงตามที่กล่าวมานั้น
ปุจฉาวิสัชชนาธรรมเมื่อวันที่ 14 มกราคม 2565