หลวงตาณรงศักดิ์ ขีณาลโย

ผู้ถาม : อยู่ริมสระอยู่ดี ๆ ปลามันกระโดดขึ้นมา น้ำก็กระเพื่อมออกไปเป็นวง ขยายออกไปเรื่อย ๆ มันเข้าใจขึ้นมาเลยเจ้าค่ะ

ที่แท้สังขารที่รับรู้ ที่ถูกรู้ทั้งหมด เป็นเสมือนวงน้ำ มีวงน้ำได้เพราะมีตัวปลา ก็คือ ตัวเรานี่แหละ ถ้ายังไม่ตาย ตัวเรามันไม่มีทางนิ่ง ๆ เฉย ๆ ได้หรอก มีต้องมีการขยับ ตามการกระทบภายนอก แห่งร่างกายและอายตนะที่รับรู้อยู่แล้ว

ถ้ากระทบ มันก็มีขึ้นมา น้ำก็กระเพื่อม

ถ้าไม่มีกระทบ น้ำก็สงบนิ่งอยู่ ว่างเปล่าจากปัจจัยปรุงแต่งอยู่

ที่แท้ทุกสิ่งก็เป็นธรรมชาติของมันเช่นนั้นเอง   

โล่งไปเลยเจ้าค่ะ เหมือนหมดภาระที่ต้องไปทำอะไรให้เป็นอะไรเลยจริง ๆ  

สภาวะธรรมชาติ  มันไม่มีหลง

มีแต่รู้ ที่รู้ทุกสิ่ง แต่ไม่ได้ทำอะไรให้เป็นอะไรเจ้าค่ะ   

หลวงตา : แม้ไม่มีอาการของจิตเดิมแท้หรือใจ กระเพื่อมออกมาทางกายสังขาร วาจาสังขาร จิตตสังขาร

แต่ก็ยังมี “อวิชชา” คือ ความหลงยึดถือว่ามีเรา ตัวเรา หรือ ตัวตนของเราอยู่ในความรู้สึก เช่น ในใจลึก ๆ ยังหิวหรือโหยหานิพพาน ความว่าง ความสุขที่ทุกข์ไม่มี หรือ อย่างใดอย่างหนึ่งอยู่  ก็แสดงว่ายังมี “อวิชชา” แอบแฝงอยู่ในจิตเดิมแท้หรือใจ

ถ้ายังมีอวิชชาแอบแฝง ก็ยังมีตัวตนของผู้ปรุงแต่งยึดถือให้เป็นกิเลสอย่างอื่น ๆ ได้อีก

ต้องรู้เท่าทันอวิชชาในจิตเดิมแท้หรือใจ

จนสิ้นความอยาก ความหวัง ความปรารถนานิพพาน

จิตเดิมแท้หรือใจจึงจะบริสุทธิ์ เป็นมหาสุญญตา เป็นนิพพาน

***** แต่ถ้ายังมีจุดหรือต่อม “ผู้รู้” หรือ ยึดถือจิตเดิมแท้หรือใจที่ว่างเปล่า เป็นเรา เป็นตัวเรา หรือ เป็นของเรา

ก็ยังเป็น “อวิชชา” ตัวใหญ่

ต้องรู้เท่าทัน “อวิชชา” ความหลงยึดถือดังกล่าว

จิตเดิมแท้หรือใจแท้ ๆ จึงจะสิ้นผู้เสวย หรือ สิ้นผู้ยึดมั่นถือมั่น เป็นจิตหรือใจที่บริสุทธิ์ เป็นนิพพาน หรือ มหาสุญญตาที่บริสุทธิ์ตามธรรมชาติ

ปุจฉาวิสัชนาเมื่อวันที่ 21 พฤษภาคม 2562