ผู้ถาม : กราบนมัสการหลวงตาเจ้าค่ะ อ่านที่หลวงตาส่งมาวันนี้ ธรรมจากหลวงตามหาบัว ท่านได้กล่าวไว้ว่า “อวิชชาอันแท้จริงนี้ ย่อมทำลายได้ด้วยปัญญาอันละเอียด อันสูงสุด” แต่หลวงตามหาบัวท่านไม่ได้บอกว่า ปัญญาอันสูงสุด ปัญญาที่ละเอียด นี้คืออะไร ปัญญาสูงสุดนี้คืออะไรเจ้าคะหลวงตา กราบขอหลวงตาโปรดเมตตาชี้แนะสอนสั่งด้วยเจ้าค่ะ
หลวงตา : ปัญญาสูงสุด คือ เห็นความคิด ความปรุงแต่งเป็นเรา ตัวเรา ของเราที่ปนอยู่ในผู้รู้ ซึ่งจะทำให้ หลงมีตัวเรายึดถือผู้รู้เป็นเรา หรือ เราเป็นผู้รู้
เพราะมีสติ สมาธิ ปัญญาเห็นจริง รู้แจ้งจากใจว่า ความคิด ความปรุงแต่งเป็นเรา ตัวเรา ของเราที่ปนอยู่ในธาตุรู้ตามธรรมชาตินั้น เป็นเพียงสังขารปรุงแต่ง เป็นอนิจจัง ทุกขัง อนัตตา ไม่ใช่เราเป็นตัวเป็นตน เป็นเรา ตัวเรา ของเราจริง ๆ จึงสิ้นหลงยึดถือสังขาร คือ ความคิด ความปรุงแต่งว่าเป็นเรา ตัวเรา ของเราจริง ๆ
ความรู้ หรือ ใจ จึงบริสุทธิ์
ปุจฉาวิสัชนาเมื่อวันที่ 17 กรกฎาคม 2562