หลวงตาณรงศักดิ์ ขีณาลโย

ผู้ถาม : กราบเรียนหลวงตา

มันรู้สึกว่า การยื้อให้มีตัวตนอยู่ มันทรมานเจ้าค่ะ เพราะจริงๆ มันไม่อาจมีตัวตนได้ แต่มันต้องยื้อให้มีอยู่ เพื่อที่จะยังรู้สึกเหมือนเป็นมนุษย์ปกติ ให้อยู่กับมนุษย์ได้ ให้มันมีความรู้สึกแบบที่คนเขาเป็นกัน 

แต่มันก็รู้ว่า การเป็นคนแบบที่คนเขาเป็น มันต้องพบแต่ความทุกข์จริงๆ โลกนี้อาจจะให้ความสุขชั่วคราวได้ แต่โลกนี้ไม่เคยให้ความพ้นทุกข์แก่ใครเลย   

รู้สึกเหมือนคนไข้ระยะสุดท้ายที่ร่างกายมันจะไม่ไหวแล้ว แต่ยังต้องฝืนอยู่ต่อ หลอกตัวเองให้มีความสุขพอหล่อเลี้ยงไปวันๆ ให้พออยู่ได้ แต่ก็รู้แก่ใจว่า ความรู้สึกดีทั้งหมดที่ตัวเองสร้างขึ้นมาเพื่อให้ตัวเองอยู่ได้ มันเป็นสิ่งหลอกลวง    

ลูกก็ไม่รู้ว่ามันจะหลอกได้อีกนานแค่ไหนเจ้าค่ะ 

หลวงตาเจ้าขา  

ลูกคิดพิจารณาอีกที ลูกว่าแค่มีชีวิต โดยไม่ต้องคิดอะไร ไม่ต้องรั้งอะไร ไม่ต้องทำอะไร ให้มันมีตัวตนก็ได้

เพราะแค่ชีวิตเปล่าๆ ชีวิตที่มีอยู่อย่างเปล่าๆ มันก็ทุกข์พอแรงอยู่แล้วด้วยตัวของมันเอง ลูกควรเมตตาตัวเองบ้างไม่ควรหาเรื่องใดๆ มาให้ตัวเองเป็นทุกข์เพิ่มโดยไม่จำเป็น  

มันเป็นอย่างไร ก็ให้มันเป็นอย่างนั้น น่าจะเป็นทางที่ดีที่สุดเจ้าค่ะ 

หลวงตา : มีความเป็นอยู่ โดยทำตามหน้าที่ในปัจจุบันตามปกติ ธรรมดาๆๆ

*****ไม่ใส่ใจ ให้ค่า ให้ความสำคัญ หรือ ไม่ยึดถือต่อสิ่งใด ไม่ว่าจะเป็นโลกหรือธรรม แม้แต่นิพพาน ก็จะไม่มีผู้ทุกข์ 

เมื่อใส่ใจ ให้ค่า ให้ความสำคัญ หรือยึดถือสิ่งใด แม้แต่ธรรมและนิพพาน ย่อมทุกข์กับสิ่งนั้น 

ถ้ายึดอยู่ แต่ไม่รู้ว่ายึด เช่น คิดว่าตนเองไม่ยึดอะไร หรือปล่อยวางหมดแล้ว หรือมีความรู้สึกว่าใจของเราว่างเปล่าตลอดเวลาเป็นต้น หรือ แสร้งปล่อยวาง ไม่ใส่ใจ ไม่ให้ค่า ไม่ให้ความสำคัญ ไม่ยึดถือ 

เท่ากับยึดมั่นถือมั่นตนเองหรือจิตใจของตนเอง ตนเองก็จะยังมีทุกข์อยู่ แต่แสร้งทำเป็นไม่รับรู้

ปุจฉาวิสัชชนาเมื่อวันที่ 11 กันยายน 2563