ผู้ถาม : กราบหลวงตาเจ้าค่ะ
วิญญาณขันธ์ หรือผู้รู้ตัวปลอม ทำหน้าที่เป็นผู้เห็น ผู้ดู ผู้รู้ ผู้สังเกตว่าเรากำลังคิดอะไรอยู่ ปรุงแต่งว่ายังไง
วิญญาณขันธ์จึงเป็นสิ่งที่เกิดดับๆ เปลี่ยนกันไปเรื่อย ๆ ในแต่ละขณะ ๆ จิตไป
ส่วนวิญญาณธาตุหรือธาตุรู้ เค้ามีหน้าที่รู้ว่ามีการยึดถือตัวเราหรือไม่มีการยึดถือตัวเรา
ถ้ารู้ว่ายึดมันก็เลยยังไม่เป็นน้ำที่บริสุทธิ์ แต่กลายเป็นน้ำที่ยังสกปรกอยู่ ซึ่งในขณะนั้นจึงเป็น “เรารู้”
แต่ถ้าไม่มีการยึดผู้รู้ ผู้ดู ผู้เห็นว่าเป็นเรา ตัวเรา ธาตุรู้มันก็รู้ว่าไม่ยึด ซึ่งในขณะนั้นเองน้ำก็บริสุทธิ์ ก็จะเป็น “รู้เรา”
ที่ผ่านมาหนูเข้าใจว่าผู้รู้ ผู้ดู ผู้เห็น ผู้เข้าใจ เป็นตัวหนู มันจึงยังหลงอยู่ในสังขารตลอด และไม่ได้ปล่อยวางผู้รู้ตัวปลอมไปเจ้าค่ะ แต่กลับไปคิดว่ามันเป็นผู้รู้ตัวจริงที่มารู้ตัวเราอีกที
ตอนนี้เข้าใจแล้วเจ้าค่ะ
เมื่อไม่ยึดผู้รู้ตัวปลอมว่าเป็นตัวเรา เห็นเพียงว่ามันเป็นการทำงานของสังขาร ไม่ใช่เราทำงาน เพราะมันไม่มีเราอยู่แล้วตั้งแต่แรก มีแต่สังขารที่เกิดดับ ๆ อยู่ในวิสังขารเท่านั้นเองเจ้าค่ะ
หลวงตาเจ้าคะ ใจมันรู้ตัวมันเองใช่ไหมเจ้าคะว่ามันยึดหรือไม่ยึด
การที่ใจมันไม่ยึดได้ ก็ต้องใช้การโยนิโสว่า ผู้รู้ที่มันเคยยึดว่าเป็นตัวเรา จริง ๆ แล้วมันไม่ใช่ มันเป็นแค่สังขารปรุงแต่ง ใช่ไหมเจ้าคะ
หลวงตา : แอบอยาก ! หลงมีตัวตนของเรา ที่จะเป็นใจหรือเข้าถึงใจที่ไม่ยึด
ผู้ถาม : ใช่เลยเจ้าค่ะ มันมีการพยายามทำความเข้าใจ เพื่อให้เป็นใจที่ไม่ยึด มันเหมือนกับอีกนิดเดียว อีกนิดนึงก็จะเข้าใจแล้ว จะกลายเป็นใจที่ไม่ยึดแล้ว
โดนกินเรียบอีกตามเดิมเจ้าค่ะ
ปุจฉาวิสัชนาเมื่อวันที่ 21 มีนาคม 2563
