ผู้ถาม : กราบหลวงตาครับ เช้านี้ผมนั่งสมาธิ จิตรวมลงเห็นซากศพถูกทิ้งลงไปในหลุม ในความรู้สึกนั้นว่าเป็นศพตัวเองเต็มไปหมด จิตเริ่มเบื่อหน่าย จิตห่อเหี่ยวลง แต่ช่วงนั้นเห็นมีต้นไม้เล็กงอกขึ้นมา จิตเริ่มมีชีวิตชีวาสดชื่นขึ้น ไม่ได้ตั้งใจจะพิจารณาอสุภะ แต่วันนี้มันเกิดขึ้นเอง ผมควรพิจารณาอย่างไรต่อครับ
หลวงตา : สาธุ น้อมที่รู้เห็นแก่ใจนั้นมาพิจารณากัดติดจดจ่ออย่างต่อเนื่องไม่ขาดสาย เดี๋ยวความจริงจะปรากฏแก่ใจเอง จะสิ้นสงสัย ไม่ต้องถามใครอีกเลย แต่ตลอดเวลาที่น้อมพิจารณา ใจต้องอาจหาญร่าเริงในการรู้เห็นสัจธรรมตามความเป็นจริง จนใจยอมรับตามความเป็นจริงตามที่น้อมพิจารณานั้น เรียกว่าถึงซึ่งยถาภูตญาณทัสสนะ จะเป็นประตูข้ามโลกไปสู่นิพพาน ถ้าระหว่างพิจารณา จิตใจสลดหดหู่ แห้งเหี่ยว ซึมเศร้า นิ่งเฉยไม่อยากพูดจากับใคร แสดงว่าผิดทางแล้ว
ปุจฉาวิสัชนาธรรมเมื่อวันที่ 15 พฤศจิกายน 2560
