หลวงตาณรงศักดิ์ ขีณาลโย

ผู้ถาม : กราบขอโอกาสเจ้าค่ะ หนูทบทวนที่หลวงตาเคยตอบลูกศิษย์มา … แต่ก็ยังงง ๆ อยู่เจ้าค่ะ

หลวงตา : มีสติสักแต่ว่ารู้

“กาย” คือ ลมหายใจเข้าออก พร้อมกับ

“จิตหรือวิญญาณขันธ์ที่มีเจตสิกเข้าประกอบทุกดวงในปัจจุบันขณะ  ซึ่งเป็นอาการของจิตหรืออาการของใจ”

โดยไม่มีตัวตนของผู้ยึดถือทั้งกายและจิตหรืออาการของจิต ซึ่งเป็น “สังขาร”

และรู้แก่ใจว่าไม่มีผู้ยึดถือทั้ง “ผู้รู้” และ สิ่งที่ถูกรู้ คือ ลมหายใจ ซึ่งเป็นกาย และ จิต ซึ่งเป็นอาการของจิต ***** ในขณะจิตเดียวกัน

จึงจะเป็นนิพพานธาตุเป็นขณะจิตปัจจุบัน

ผู้ถาม : หนูมักจะตามไม่ทันเวลาพูดถึงศัพท์เทคนิคของเจตสิกทุกทีเลยเจ้าค่ะหลวงตา

หลวงตา : จิตหรือวิญญาณที่เกิดมารู้อายตนะภายนอก ต้องมีเจตสิก คือ เวทนา สัญญา สังขาร เข้าผสมทุกขณะจิตปัจจุบัน

เมื่อรวมกันแล้ว ก็เป็นอาการต่าง ๆ ของจิต เช่น ความรู้สึก นึก คิด ตรึกตรอง ปรุงแต่ง อารมณ์ต่าง ๆ

สรุปแล้ว ทั้งจิตหรือวิญญาณและเจตสิก ก็เป็นจิตตสังขารที่เกิดดับเป็นขณะ ๆๆ ..

ผู้ถาม : อ๋อ .. งั้นเข้าใจแล้วเจ้าค่ะ สรุปว่าหลวงปู่หล้าหมายถึงให้รู้ลมหายใจเข้าออก แทนการรู้กายทั้งตัว และรู้การเปลี่ยนแปลงของจิตตสังขารว่ามันเกิดดับ เกิดดับ  ทุกขณะโดยไม่มีผู้ยึดถือทั้งยวงเลยใช่ไหมคะ

หลวงตา : สาธุ

ผู้ถาม : กราบขอบพระคุณเจ้าค่ะหลวงตา ก็คืออันเดียวกับ รู้ปัจจุบัน ละปัจจุบัน และที่หลวงปู่ทา บอกว่า สติตั้งอยู่ที่ใจ รู้อยู่ที่ใจ ละอยู่ที่ใจ เพียงแต่ของหลวงปู่หล้า ถ้าเข้าใจแล้วก็เหมือนเข้าใจแนวทางการปฏิบัติด้วยว่ารู้ทั้งหมด ละทั้งหมด เหมือนกับมีหลักอยู่คือลมหายใจเป็นพื้น แล้วเห็นจิตที่เปลี่ยนไปเปลี่ยนมาง่ายขึ้น ชัดขึ้นกว่า แต่ก็ต้องรู้อยู่ว่าไม่ยึดทั้งยวง เข้าใจชัดเลยเจ้าค่ะ ฝึกแบบนี้เห็นจิตปรุงแต่งชัดและง่ายมากเจ้าค่ะ

หลวงตา : สาธุ เช่นเดียวกัน

แต่ของหลวงปู่หล้า ให้รู้กายคือ ลมหายใจเข้าออกที่เคลื่อนไหว พร้อมกับรู้จิตตสังขารเคลื่อนไหวไปพร้อม ๆ กันในปัจจุบันขณะ ทั้งหยาบ ปานกลาง ละเอียดขึ้นไป ...ๆๆๆๆ โดยเพียงแค่สักแต่ว่ารู้ เพื่อเป็นการคานอำนาจไม่ให้หลงไปเป็นจิตตสังขาร คือ หลงจมอยู่ในความคิดและอารมณ์ และจะได้ไม่หลงไปยุ่งวุ่นวายกับลมหายใจเข้าออก

***** ที่สำคัญ จะได้ไม่หลงไปจับยึดเวทนาต่าง ๆ เช่น อาการโปร่ง โล่ง เบา สบาย ว่าง นิ่ง เฉย สงบ

สรุป - ทั้งลมหายใจ และ จิตตสังขาร ทุกปัจจุบันขณะ  รวมทั้งผู้ดู ผู้รู้ ผู้เห็น ผู้เข้าใจ ผู้รู้แจ้ง

มันจะเป็นอย่างไร ก็ได้แต่รู้ หรือ ปล่อยวาง

.......let it be.....

ผู้ถาม : เจ้าค่ะหลวงตา

หลวงตา : https://youtu.be/LqhxGqDNkfo

ปุจฉาวิสัชนาเมื่อวันที่ 5 กันยายน 2561