ผู้ถาม : กราบนมัสการหลวงตาเจ้าค่ะ ทั้ง ๆ ที่รู้ และเข้าใจว่าจิตมันก็ไม่ใช่จิต มันเป็นแค่ปรากฏการณ์ธรรมชาติที่เกิดเอง ดับเอง บังคับให้มันเกิด ให้มันตั้งอยู่ ให้มันดับก็ทำไม่ได้ แต่ก็ยังมีอวิชชาที่ไปยึดจิตโง่อีก เป็นเพราะจิตมันต้องเรียนรู้ด้วยตัวมันเองหรือเปล่าคะ ว่ามันไม่ใช่สิ่งที่มีอยู่จริง แล้วมันก็จะคลายความยึดถือของมันเอง โดยหนูก็แค่รู้ว่าทุกขณะมีแต่สังขารที่เกิด ตั้งอยู่ ดับไป โดยผู้ที่รู้ ที่เห็น ที่เข้าใจปรากฏการณ์ธรรมชาติเหล่านั้นก็ไม่ใช่เรา และต้องคอยสอนจิตอยู่ทุกขณะที่มีการกระเพื่อม หรือเคลื่อนไหวเกิดขึ้นภายในว่าทุกสิ่งล้วนเป็นสังขาร ไม่อาจยึดมั่นถือมั่นได้ กราบขอความเมตตาหลวงตาช่วยชี้แนะด้วยเจ้าค่ะ
หลวงตา : เห็นจิตผู้รู้ และจิตผู้คิดทุกปัจจุบันขณะ มีอาการยุกยิก คิดตรึกตรองปรุงแต่งตลอดเวลา
เพียงรู้แก่ใจว่า … ไม่มีผู้ยึดถือจิตผู้รู้ และจิตผู้คิดตรึกตรองปรุงแต่งทุกปัจจุบันขณะ
ผู้รู้แก่ใจไม่มีตัวตน ไม่มีรูปพรรณสัณฐานใด ไม่คิด ไม่ปรุงแต่ง ไม่ปรากฏการเกิดดับ หาที่อยู่ หาที่ตั้งของผู้รู้แก่ใจไม่ได้
เพราะ “ใจ” หรือ ธาตุรู้ตามธรรมชาติ หรือ ธรรมธาตุ ไม่มีตัวจิต ตัวใจ เป็นธรรมชาติไม่ปรุงแต่ง ไม่มีความปรากฏ ไม่มีการเกิดดับ ไม่มีที่อยู่ ไม่มีที่ตั้ง
ความรู้สึกว่ามีจุดหรือต่อมผู้รู้ หรือ มีตัวเราเป็นผู้รู้ หรือ จิตของเราเป็นผู้รู้ หรือ มีความรู้สึกว่าผู้รู้เป็นเรา เป็นเพียงสังขารปรุงแต่ง ไม่ใช่ “ใจ” หรือ ธรรมธาตุตามธรรมชาติ หรือ ธาตุรู้ตามธรรมชาติที่ไม่ปรุงแต่ง
หากยังไม่เข้าใจถึงใจ ...ให้กลับไปอ่านปุจฉา และ วิสัชชนา ของหลวงตา และเรื่องมีจุดหรือต่อมผู้รู้ เป็น อวิชชา เรื่อง ผู้รู้ไม่ใช่นิพพาน เรื่องปล่อยวางผู้รู้ ของพ่อแม่ครูอาจารย์ข้างต้นใหม่หลาย ๆๆ รอบ จนสิ้นผู้ยึดถือจริงๆ
ของโยม ยังมีผู้ยึดถือ เพราะยังจะเอาอะไรอยู่อีก แม้แต่จะเอาความไม่มีอะไร หรือ จะเอาความพ้นทุกข์ หรือ พระนิพพาน จึงไม่ได้ปล่อยวาง
ปุจฉาวิสัชนาเมื่อวันที่ 24 พฤษภาคม 2561
