หลวงตาณรงศักดิ์ ขีณาลโย

ผู้ถาม :  อันเนื่องมาจากเรื่ององค์หลวงปู่มั่นอธิบายปฏิจจสมุปบาท... และเรื่องที่องค์หลวงตาได้เมตตาอธิบายมาก่อนหน้านี้   ศิษย์ขอโอกาสกราบเรียนถามเพื่อความเข้าใจที่ไม่คลาดเคลื่อนจากสัจธรรมเจ้าค่ะ

ตัว “วิญญาณกรรม” นี้ ก็คือตัว “วิญญาณธาตุ” ที่เจือปนไปด้วยอวิชชา (ความหลงยึดถือว่ามีตัวมีตนของเรา อันเนื่องมาจากการดับจิตสุดท้ายในภพชาติเก่า...) เมื่อยังมีอวิชชาเป็นเชื้ออยู่ จึงทำให้มีสังขารกรรมและวิญญาณกรรมมารองรับ... ทำให้เกิดมีภพชาติต่อ ๆ มา

หัวขบวนวงจรปฏิจจสมุปบาท … ที่เริ่มต้นด้วยอวิชชา ตามมาด้วย สังขารกรรมและวิญญาณกรรม ... เหล่านี้คือจิตเดิมแท้หรือฐีติภูตัง ที่เมื่อยังมีอวิชชาเจือปนอยู่ องค์หลวงตาเมตตาอุปมาไว้ว่า ..

ฐีติภูตังที่มีอวิชชานี้เปรียบเหมือนรองเท้าที่สามัญชนหรือปุถุชนสวม ... เมื่อปุถุชนกลายเป็นพระราชา รองเท้านั้นจะถูกเรียกชื่อใหม่ว่ารองพระบาท ... (ก็คือรองเท้าคู่เดิมนั่นแหละ) ต่อเมื่อปุถุชนนั้นสิ้นอวิชชา ... (สังขารกรรมและวิญญาณกรรมจึงดับไปพร้อม) ... เมื่อสิ้นอวิชชาจึงสมมุติเรียกว่าพระอรหันต์ ส่วนจิตเดิมแท้ที่ไร้อวิชชาก็เรียกว่า … พุทธะ หรือธรรมธาตุ ฯลฯ

ศิษย์เข้าใจว่าคงเหลือแต่วิญญาณขันธ์ คือตัวสังขารวิบากและวิญญาณวิบาก ทำหน้าที่ของขันธ์ห้าไปตามธรรมชาติจนกว่าจะหมดเหตุปัจจัยแห่งอายุขัย เมื่อนั้นจึงดับไปพร้อมกับขันธ์แตกตายไป ความเข้าใจนี้มีตรงไหนที่ยังคลาดเคลื่อนอยู่ไหมคะ ... ขอองค์หลวงตาโปรดเมตตาตรวจสอบเจ้าค่ะ ... กราบขอบพระคุณเจ้าค่ะ

หลวงตา : สาธุ ถูกต้องตามธรรมแล้ว

ปุจฉาวิสัชนาเมื่อวันที่ 14 พฤษภาคม 2561