ผู้ถาม : กราบนมัสการเจ้าค่ะหลวงตา ศิษย์ได้อ่านการปุจฉาวิสัชนาคำสอนขององค์หลวงปู่มั่น
อวิชชาคือความหลงยึดมั่นถือมั่นว่ามีตัวเรา หรือมิจฉาทิฏฐิที่หลงผิดหรือเข้าใจผิดว่ามีตัวเรา
ทุกอย่างแค่เห็นด้วยปัญญาญาณหรือความรู้แจ้งตามความเป็นจริง หรือเปลี่ยนจากมิจฉาทิฏฐิ เป็นสัมมาทิฏฐิ อวิชชาก็ดับ
เพราะขณะจิตใดหลงยึดถือว่ามีตัวเราติดอยู่หรือต้องออกจากอะไรก็เป็นอวิชชา
แต่ขณะจิตใดมีสติปัญญาหรือที่สุดคือปัญญาญาณรู้ว่า มีแต่สังขาร ไม่มีตัวเราอยู่จริง
มีแต่สังขารที่มันเกิดและดับไปเอง
อวิชชาหรือความหลงหรือวิญญาณกรรมหรือสังขารกรรมก็ดับพร้อม
การดับไม่ใช่ไปไล่ดับอวิชชาหรือสังขาร
แต่เปลี่ยนจากมิจฉาทิฏฐิ เป็นสัมมาทิฏฐิ พลิกมาอีกด้าน
และดำเนินชีวิตที่เหลืออยู่ด้วยอริยมรรคมีองค์ 8
ขอความเมตตาองค์หลวงตา สิ่งใดที่ศิษย์ยังคลาดเคลื่อนอีก ขอองค์หลวงตาชี้แนะด้วยค่ะ
หลวงตา : เข้าใจถูกต้องแล้ว
ปุจฉาวิสัชนาเมื่อวันที่ 14 พฤษภาคม 2561