ผู้ถาม : ความเข้าใจว่า รู้เห็น หรือไม่รู้ ไม่เห็น ก็เป็นสังขาร
ใต้สังขารที่ปรุงแต่ง มีตัวเรารอรับผล ยังมีความเข้าใจผิด ว่า "ตรงนี้" มันเป็นขั้นต่อไปของเรา ถ้าเราเห็น ก็จะไปต่อได้
มันก็จะไปหาทางทำอะไรให้มันเห็น "ตรงนี้" ขึ้นมา
ต่อให้สิ่งที่เข้าใจ ขั้นตอนต่างๆ มันเป็นจริงตามนั้น ทางเดินมันเป็นทางจริง พ่อแม่ครูอาจารย์ท่านเดินผ่านทางนี้จริง และได้รับผลนั้นจริง
แต่สิ่งที่มัน "ไม่พ้นทุกข์" จริง คือ การมีตัวเรา รอรับผลจากการผ่านลำดับขั้นของการปฏิบัติ
มันต้องรู้ และยอมรับ ว่า มี "ตัวเราผู้รับผล" เกิดขึ้น เสียก่อนเป็นลำดับแรก มันจึงวางสิ่งนี้ไป เพราะเห็นว่า ความยึดถือ "เชื่อในสิ่งหลอกลวง" มันเป็นเหตุแห่งทุกข์นั้นเสียเอง
หลวงตา : ทุกปัจจุบันขณะมีไว้ให้จิตได้ศึกษาเรียนรู้ทำความเข้าใจว่า
ถ้าเป็นอกุศล จะก่อให้เกิดกิเลสและความทุกข์ ก็อย่าหลงติดไป ให้รู้เท่าทัน ละเสียทันใด
ถ้าเป็นกุศล ทำให้เกิดความสุข ความเจริญรุ่งเรืองในทางโลกและทางธรรม ก็ เพียรคิด พูด กระทำให้มากๆ
รู้อยู่ เห็นอยู่ เข้าใจอยู่ รู้แจ้งทุกขณะจิตปัจจุบัน แต่ไม่ยึดติดสิ่งใด พ้นทุกข์ ทั้งปัจจุบัน และตลอดกาล
ปุจฉาวิสัชนาเมื่อวันที่ 27 เมษายน 2561
