ผู้ถาม : กราบนมัสการหลวงตาเจ้าค่ะ โยมเพียรดูใจในชีวิตประจำวัน ตอนนี้รู้สึกเหมือนตัวเองคิดในใจตลอดเวลา บางทีก็เหมือนคนไม่คิดอะไรเลย ใจนิ่งๆ อยู่ข้างในกายตรงกลางตัว รู้สึกโหวงๆ กลวงๆ เคลื่อนไปตามที่ต่างๆ เช่น สันหลัง บนหัว ในโพรงจมูก มันทำให้โยมไม่อยากพูดกับใครเลย อยากดูไปเรื่อยแบบนี้ แต่บางขณะก็รู้สึกอึดอัด แน่นหนักในกายในใจ อยากพักไม่อยากฝึกแล้ว ก็หาทางไปทำอย่างอื่นได้ไม่นาน จิตก็หวนมารู้สึกกายใจอีก มันต้องมีอะไรผิดซักอย่างไหมคะ โยมพยายามบังคับเกินไปใช่ไหมเจ้าคะ พอได้เขียนถามหลวงตา แล้วรู้สึกโล่งใจขึ้นมาทันทีว่าจะได้คำตอบที่ช่วยให้โล่งโปร่งสบายขึ้นเจ้าค่ะ โยมวนเวียน แช่อยู่กับความคิด ความกังวล สับสน จนปวดหัวตลอดเลยค่ะ
หลวงตา : ทุกสภาวะ ทุกอาการ ล้วนเป็นสังขาร เกิดที่ใจ ดับที่ใจ แต่ไม่ปรากฏตัวจิตตัวใจ
อยู่กับใจ เป็นใจ ปล่อยวางสังขารทุกปัจจุบันขณะ
ผู้ถาม : คือให้เพียงรู้ๆ แล้วปล่อยไป ใช่ไหมคะ แต่ก็แปลกใจที่บางทีเดินๆ ไปทั้งที่เหนื่อยหนัก แต่ใจมีฮำเพลงเบาๆ ด้วยค่ะ อาการเหนื่อย หนักใจ มันทำให้ล้าและท้อบ่อยมากค่ะ
หลวงตา : เห็นความสุข...ในท่ามกลางความทุกข์
เห็นความสงบ…ในท่ามกลางความวุ่นวาย
เห็นความหยุดนิ่ง…ในท่ามกลางความไหล
เห็นความไม่เกิดดับ…ในท่ามกลางความเกิดดับ
เห็นความไม่มี…ในท่ามกลางความมี
แล้วสิ้นหลงปรุงแต่งก็สิ้น “อวิชชา”
สิ้นตัวตน สิ้นผู้เสวย สิ้นผู้ยึดถือ สิ้นกิเลส พ้นทุกข์(นิพพาน)
ปุจฉาวิสัชนาเมื่อวันที่ 23 เมษายน 2561