ผู้ถาม : กราบนมัสการหลวงตาด้วยความเคารพยิ่ง
อ่านคำตอบที่หลวงตาตอบคำถามเมื่อตอนเช้าว่า "อย่าไปรบกวนเขา"
หลวงตาช่วยชี้แนะด้วยค่ะ ว่าเขาคือใคร เพราะหนูเห็นเขาคนนั้นเช่นกัน เขาที่ไม่ใช่ตัวตนของเรา เขาที่เราไม่สามารถบังคับอะไรเขาได้ เขาที่ชอบสำแดงอะไรแปลกๆ ที่ทำให้เราต้องหวั่นใจ
ไม่มีใครสามารถตอบคำถามนี้ได้ นอกจากหลวงตาเท่านั้นเจ้าค่ะ กราบขอบพระคุณค่ะ
หลวงตา : เขานั้น คือ จิตปรุงแต่ง
ที่พระพุทธเจ้า ตรัสว่าเป็นลิงป่า ไม่ใช่จิตเรา ไม่ใช่จิตของเรา ไม่ใช่เราเป็นจิต หรือ จิตปรุงแต่งนั้นไม่ได้เป็นเรา
สิ้นยึดถือจิต ก็จะสิ้นยึดถือกายด้วย
เมื่อสิ้นยึดถือ ก็จะสิ้นกิเลส คือ อวิชชา ตัณหา อุปาทาน ....
ภพ ชาติ .... และความทุกข์ก็ดับพร้อม
หรือ สิ้นยึดถือ ...จิตเขาก็คิด หรือ แสดงกริยาอาการอย่างเก้อๆ โดยไม่มีผู้รองรับ หรือผู้เสวยจิตหรืออาการของจิต
สิ้นผู้ยึดถือ ....จิตหรือวิญาณก็จะสิ้นตัวตน ตลอดกาลอย่างเป็นอมตะนิรันดร์
หรือเมื่อธาตุแตกขันธ์ดับ (ตาย)
จิตหรือวิญญาณจะดับไปเหมือนเปลวไฟที่สิ้นเชื้อ
ปุจฉาวิสัชนาธรรมเมื่อวันที่ 12 เมษายน 2561