หลวงตาณรงศักดิ์ ขีณาลโย

หลวงตา : จิตคิดปรุงแต่งอย่างไร ก็คงเป็นจิต

ใจ (วิสังขาร) ก็คงเป็นใจตลอดเวลา

จิตคิดปรุงแต่งอย่างไร บางครั้งเหมือนคนเป็นโรควัยทอง

แต่ธรรมชาติเดิมของจิตหรือใจ (สิ้นหลงยึดมั่นเป็นตัวเรา ของเรา ) จะไม่หมุนตาม ไม่ไหลตาม หรือ ไม่แยกตัวออกมาตั้งอยู่ต่างหากจากจิตที่คิด ปรุงแต่ง เพราะจิตหรือใจเดิม ซึ่งเป็นวิสังขาร อสังขตธาตุ อสังขตธรรม ธรรมธาตุ สุญญตา นิพพาน เป็นธรรมชาติที่ไม่มีตัวตน ไม่มีรูปพรรณสัณฐาน ไม่มีเครื่องหมาย ไม่อาจคิด ไม่อาจปรุงแต่ง ไม่เกิดดับ ไม่อาจถูกทำลาย หรือ หายไป  

*****เขาเป็นธรรมชาติเช่นนั้นของเขาเอง ไม่มีผู้ใดบังอาจพยายามปรุงแต่งให้เป็นธรรมชาตินิพพานขึ้นมาได้ 

***** ถึงแม้จะมีความหลงคิด หลงปรุงแต่ง เป็นอวิชชา ตัณหา อุปาทาน ก็เป็นเพียงหลงลืมธรรมชาติเดิมของนิพพานไปเสียเท่านั้น มันไม่ได้ทำให้ธรรมชาติของนิพพานสูญหายไป และ เมื่อรู้สึกตัว หรือ เมื่อมีสติขึ้นมา เป็น “วิชชา” ก็ไม่ได้ทำให้ธรรมชาติของนิพพานเพิ่งปรากฏขึ้นมา

อย่าประมาท 

แม้ทำงานทางโลก ก็จะต้องไม่ทิ้งธรรม

ผู้ถาม : กราบขอบพระคุณเจ้าค่ะ หลวงตา 

มันรู้สึกว่า สภาวจิตทั้งหมดที่เป็นอยู่นั้น จะโลกก็ตาม จะธรรมก็ตาม มันก็เป็นของธรรมดาอย่างนั้นเจ้าค่ะ   

มันไม่ได้มีปรากฏขึ้นมา เพื่อผู้ใด หรือเพื่ออะไรเลย  

มันมีขึ้นมาของมันเองแบบนั้น 

และในช่วงทำพลังลมปราณ มันสงบ ร่มเย็น ไม่มีตัวที่จะไปบังคับอะไรลมหายใจ ที่จะทำให้อะไรเป็นอะไรอีกแล้ว

แต่การรั่ว ไม่รั่ว จะขึ้นกับว่า มันหลงไปแตะความคิด หรือสักแต่ว่ารู้ความคิดหรือความปรุงแต่งเจ้าค่ะ 

ถ้าหลงไปแตะความคิด ไม่รู้คิด ไม่มีสติต่อความคิด มันก็รั่วเจ้าค่ะ

สติกับใจ ต้องเป็นหนึ่งเดียวกันใช่ไหมเจ้าคะ หลวงตา

หลวงตา : ยังหลง (อวิชชา) ยึดมั่นมีตัวเรา จิตหรือใจของเรา มีเราขาดสติหลงไปแตะความคิด แล้ว มีตัวเราจะต้องพยายามมีสติเป็นหนึ่งกับใจ เพื่อให้ใจของเราเป็นอิสระอย่างถาวร 

ผู้ถาม : จริงด้วยเจ้าค่ะ หลวงตา 

ถ้าหลวงตาไม่ชี้ มันก็ไม่เห็นเลยเจ้าค่ะ   

พอมันเห็นว่าหลง มันก็หายไปเองเจ้าค่ะ 

ปุจฉาวิสัชชนาธรรมเมื่อวันที่ 17 ธันวาคม 2564