ผู้ถาม : ไม่ยึดก็ไม่ทุกข์เจ้าค่ะหลวงตา
ลูกเข้าใจแล้วเจ้าค่ะ
คืนทุกสิ่งให้ธรรมชาติไป จะมีก็ต่อเมื่อต้องใช้งานเท่านั้น
พุทธะปรากฏ และหายไป เป็นหนึ่งเดียวกับธรรมชาติ เช่นเดียวกับทุกสิ่ง ไม่ว่าจะเป็นพลังงานหรือธาตุขันธ์ใดๆ เมื่อไม่ต้องใช้ ก็คืนไปเสีย เมื่อต้องใช้ ก็ปรากฏเองเจ้าค่ะ
เกิดเอง และหายไปเอง
หลวงตา : สาธุ
*****ธรรมชาติจริงแท้เป็นเช่นนั้นเอง
ทุกปัจจุบันขณะมีแต่ธรรมชาติของสังขาร (ความคิด ความปรุงแต่ง) เกิดดับในใจบริสุทธิ์เดิมแท้ ซึ่งเป็นธรรมชาติไม่เกิดดับ (วิสังขาร อสังขตธาตุ สุญญตาธาตุ นิพพานธาตุ อมตะธาตุ) ไม่มีใครเป็นเจ้าของ ไม่ใช่ตัวเรา ไม่ใช่ของเรา
เมื่อใจรู้แจ้งสัจธรรมความจริงแท้ของธรรมชาติเช่นนี้ และ สิ้นความหลงยึดมั่นว่ามีตัวตนคงที่เที่ยงแท้เป็นเรา เป็นตัวเรา หรือเป็นของเราแล้ว
ครั้นธาตุขันธ์ หรือ สังขารดับ (ตาย) ก็จะรู้แก่ใจว่าคงเหลือแต่ธรรมชาติไม่เกิดดับ
ดังนั้น ที่สมมติเรียกว่าตายนั้น ไม่น่ากลัวอย่างที่คิด เพราะแท้ที่จริงเป็นความดับสนิทของสังขารเท่านั้น
ส่วนธรรมชาติของวิสังขารเป็นธรรมชาติไม่เกิดดับอย่างเป็นอมตะของเขาอยู่แล้ว
ปุจฉาวิสัชชนาธรรมเมื่อวันที่ 14 ธันวาคม 2564