ผู้ถาม : กราบหลวงตาเจ้าค่ะ มีคำถามเจ้าค่ะ
ถ้าเราดูที่ใจอย่างเดียว มันจะเป็นเหมือนกับการสยบอยู่ภายในไหมเจ้าคะ
หลวงตา : ถ้าเอาตัวเราไปดูใจ จะหลงมีตัวเราสยบติดอยู่ภายใน
แต่ถ้ารู้แก่ใจว่าไม่มีตัวเรายึดมั่นถือมั่นสิ่งใดได้เลย
ความจริงของธรรมชาติ (สัจธรรม) มีแต่สังขารเกิดดับ และ วิสังขารหรือธาตุรู้ไม่ปรากฏการเกิดดับ
ทั้งสังขารและวิสังขารไม่มีเรา ตัวเรา ของเราที่เที่ยงอยู่จริง ความจริงแท้ (สัจธรรม) จึงไม่มีตัวตนของเรายึดมั่น หรือ พยายามปล่อยวาง
เมื่อสิ้นหลงว่ามีตัวตนเป็นเรา ตัวเรา ของเรา ก็ไม่มีตัวตนของเราไปยึดมั่นสิ่งใดให้เป็นกิเลสและความทุกข์ ภาษาสมมติเรียกว่า “นิพพาน”
ปุจฉาวิสัชชนาธรรมเมื่อวันที่ 2 สิงหาคม 2564