ผู้ถาม : น้อมกราบนมัสการ และกราบขอโอกาสองค์หลวงตาเจ้าค่ะ
องค์หลวงตาเจ้าคะ ความทุกข์ที่แท้จริงเกิดในขณะที่เกิดการเคลื่อนเกิดเป็นตัวจิต จากที่ยังไม่มีจิต ไม่มีความรู้สึกว่าเป็นเรา เกิดเป็นจิตพร้อมเป็นเราเบ็ดเสร็จ พุ่งทะยานออกไปหรือเปล่าเจ้าคะองค์หลวงตา มันไม่ใช่การเข้าไปยึดความคิดเพราะอันนั้นคือปลายทางหรือเปล่าเจ้าคะ
แล้วความที่มันเป็นความมีเคลื่อนออกมาได้ เพราะมันยังมีตัวใจที่ยึดจิตเดิมแท้ว่าเป็นตัวเป็นตนหรือเปล่าเจ้าคะ เมื่อมีตัวใจคือ แม่มันก็คลอดลูกออกมาเป็นจิต พร้อมด้วยอุปาทานหมายมั่นทะยานออกไปด้วยตัณหา เป็นเช่นนั้นมั้ยเจ้าคะ
กราบขอองค์หลวงตาเมตตาสั่งสอนด้วยเจ้าค่ะ
ตอนนี้ที่มาถามองค์หลวงตาก็ไปเป็นจิตเรียบร้อยแล้วเจ้าค่ะ
อีกอย่าง คือ ที่เคยสงสัยมานานว่า ที่ผ่านมาเวลาที่องค์หลวงตาชี้ว่าตอนนี้เป็นใจ แต่จริงๆ มันยังรู้สึกว่ามันยังมีตัวใจให้รู้สึกได้อยู่ เพราะว่ามันมีขอบเขต ไม่อิสระเจ้าค่ะ มันยังเป็นใจปลอมอยู่อีกนะเจ้าคะ ถึงแม้มันจะมีความปรุงแต่ง และความว่างที่เป็นพื้นอยู่แต่จริงๆ ความว่างนั้นก็ยังไม่ใช่วิสังขาร หรือใจ หรือความไม่มีที่แท้จริง แต่มันเป็นความมี มี “ตัวใจ” และอยู่ภายใต้ความครอบครองของอวิชชาอยู่ดีใช่มั้ยเจ้าคะองค์หลวงตา
กราบขอขมาเจ้าค่ะ ตอนนี้ไม่อยากรู้แล้วเจ้าค่ะองค์หลวงตา สรุปก็คือยังหลงไปกับความดิ้นรนทะยานอยากอยู่ดีเจ้าค่ะ
เพราะรู้นอกมากมายแค่ไหนก็ไม่ใช่ “รู้” อยู่ดีเจ้าค่ะ
หลวงตา : “จิตอวิชชา” เกิดขึ้นในปัจจุบันขณะที่หลงยึดถือว่าเราเป็นผู้รู้ หรือผู้รู้เป็นตัวเราเป็นของเรา ซึ่งเป็นมาแบบนี้ตั้งแต่เริ่มมีจิต หรือผู้รู้ปรากฏขึ้นในความไม่มีอะไร ปรากฏมาตั้งแต่ดั้งเดิม
ครั้นจิตอวิชชาหรือวิญญาณอวิชชามารวมกับธาตุดินน้ำลมไฟอากาศ เกิดเป็นขันธ์ห้าขึ้นมา ก็จะหลงยึดเอาขันธ์ห้าเป็นตัวเราเป็นของเรา
ดังนั้นทุกปัจจุบันขณะเมื่อวิญญาณขันธ์ทำงานร่วมเจตสิก จึงหลงยึดถือว่าเราเป็นผู้รู้และเป็นผู้คิดตรึกตรองปรุงแต่ง ซึ่งทั้งเราเป็นผู้รู้ ผู้คิดตรึกตรองปรุงแต่ง ล้วนเป็นสังขารเกิดดับใน “ใจ” (ธาตุรู้บริสุทธิ์) ซึ่งไม่ปรากฏและไม่เกิดดับ
เมื่อใดที่รู้จากใจว่า... ผู้รู้ ผู้คิดตรึกตรองปรุงแต่งทุกปัจจุบันขณะเป็นเพียงสังขารปรุงแต่งเกิดเอง ดับเอง ไม่มีผู้ยึดถือ หรือไม่มีตัวตนของผู้รู้ จึงไม่มีผู้ไปอะไรอะไรกับผู้รู้และผู้คิด จึงสิ้นหลงยึดถือขันธ์ห้า (สิ้นอุปาทาน) ก็จะพ้นทุกข์ (นิพพาน)
ผู้ถาม : เข้าใจแล้วเจ้าค่ะองค์หลวงตา ไปยึดเอาเราเป็นผู้รู้ ไม่เห็นผู้รู้ปัจจุบันที่กำลังแอคชั่น ใช่มั้ยเจ้าคะ
ปุจฉาวิสัชชนาธรรมเมื่อวันที่ 21 เมษายน 2564
