หลวงตาณรงศักดิ์ ขีณาลโย

ผู้ถาม : ทำไมรู้ทุกอย่างแจ่มแจ้งแล้ว เข้าใจธรรม เขียนออกมาได้มากมาย แทบไม่ได้หยุด  แต่ถึงยังไม่พ้นทุกข์

ทำไม ทุกข้อธรรมที่รู้ กลับทำให้พ้นทุกข์ไม่ได้เลย

เพราะ ความพ้นทุกข์ มันเหนือ รู้ เหนือความเข้าใจ และเหนือการปล่อยวาง        

ถ้ายังรู้สึกว่าสิ่งเหล่านี้ ยังซึมเข้าสู่ใจได้อยู่ มันยังมีทุกข์แน่นอน             

เพราะมันจะไม่เห็น  

ไม่มี ในมี

และมี ในไม่มี เจ้าค่ะ

รูปราคะ อรูปราคะ  อุทธัจจะ และอวิชชา

ก่อทุกข์ เพราะไม่เห็นว่ามันมีความไม่มีในสิ่งที่มีเหล่านั้น และความมีที่รู้ มันก็รู้ ออกจากความไม่มี  

เหมือนไปผจญภัยนานมาก  ตอนนี้กลับบ้านแล้วเจ้าค่ะ วันนี้ร้องไห้บ่อยมาก แต่มันก็คงเป็นอย่างที่มันเป็นเจ้าค่ะ

หลวงตา : ความรู้ ความเข้าใจ ความเพียรในธรรม เหมือนกับการเพียรไต่ขึ้นยอดเขาที่สูงที่สุดในโลก เพื่อหนีความทุกข์ ความวุ่นวายในโลก

แต่เมื่อถึงยอดเขาที่สูงสุด

จึงรู้ว่า ยังไม่พ้นความทุกข์ ความวุ่นวายใจ

เพราะเหตุใด เล่า ?.............

ให้ตั้งใจอ่าน และพิจารณาตามให้ดี ๆ ......

สิ่งภายนอกทั้งหมด ได้แก่ รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส เขาก็เป็นธรรมชาติธรรมดาของเขาอย่างนั้น

ย่อมแตกต่างกัน เปลี่ยนแปลง ไม่แน่นอน

แต่ก็ไม่ได้ทำให้ทุกข์ใจ

ซึ่งพระพุทธเจ้า ก็มีพระราชบิดา ภรรยา บุตร ญาติ ข้าทาสบริวาร ทรัพย์สมบัติมากมาย

หลังจากตรัสรู้แล้ว กลับไปหาคนและสิ่งเหล่านั้นในพระราชวัง แต่ทำไมคนและสิ่งเหล่านั้น ไม่ทำให้พระองค์เป็นทุกข์

แสดงว่า สิ่งใด ๆ ภายนอกทั้งหมด ไม่ได้เป็นเหตุที่ทำให้เกิดทุกข์

ร่างกาย ;

พระพุทธเจ้าก็มีร่างกายเหมือนพวกเราทุกคน แม้ร่างกายของพระองค์จะเจ็บ ป่วย จะสิ้นพระชนม์ ก็ไม่ได้ทำให้พระองค์เป็นทุกข์

แสดงว่าร่างกายไม่ได้เป็นเหตุให้เกิดทุกข์

จิตตสังขาร ;

ซึ่งเป็นเวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ

พระพุทธเจ้าก็มีสิ่งนี้เหมือนกับพวกเราทุกคน แต่ก็ไม่ทำให้พระองค์เป็นทุกข์

แสดงว่า จิตตสังขาร ไม่ได้เป็นเหตุให้เกิดทุกข์

ใจ หรือ ธาตุรู้ ซึ่งเป็น “วิสังขาร” ;

พระพุทธเจ้าก็มีเหมือนกับพวกเราทุกคน แต่ก็ไม่ได้ทำให้พระองค์เป็นทุกข์

แสดงว่า ใจ หรือ ธาตุรู้ หรือ วิสังขาร ไม่ได้เป็นเหตุให้เกิดทุกข์

ทำไม !!! ทั้งสังขารภายนอก สังขารภายใน และ วิสังขาร

จึงไม่ได้ทำให้พระพุทธเจ้า พระปัจเจกพุทธเจ้า และ

พระอรหันต์ทั้งหมดเป็นทุกข์ เล่า ??? .......

ทำไม !!! เราก็มีสิ่งนั้น เหมือนกับพระพุทธเจ้า พระปัจเจกพุทธเจ้า พระอรหันต์

แต่เหตุใดเล่า แม้จะหนีทุกอย่างขึ้นเขาสูงที่สุดในโลก แล้ว ก็ยังเป็นทุกข์อยู่ ???..........

พิจารณาให้ถึงใจ ซิ !!!

***** ถ้าไม่รู้เหตุที่ทำให้เกิดทุกข์ ย่อมดับเหตุที่ทำให้เกิดทุกข์ไม่ได้

ปุจฉาวิสัชนาเมื่อวันที่ 15 พฤษภาคม 2562