ผู้ถาม : กราบนมัสการองค์หลวงตาเจ้าค่ะ เรียนถามหลวงตา … ผู้ป่วยที่เป็นสมองเสื่อมพูดถึงใครบางคนบ่อย ๆ จะต้องเป็นไปตามปฏิจจสมุปบาทไหมเจ้าคะ
ผู้ป่วยจำได้บ้างไม่ได้บ้าง ช่วงที่จำได้แล้วพูดจะไปสร้างภพไหม หรือว่าทุกอย่างเป็นไตรลักษณ์ เพราะเขาไม่น่าจะจำหน้าคนที่พูดถึงได้
กราบขอความเมตตาองค์หลวงตาด้วยเจ้าค่ะ
หลวงตา : ถึงสมองเสื่อม แต่สิ่งที่เขาพูดถึงบ่อย ๆ มันติดอยู่ที่จิตใต้สำนึก ขณะดับจิตตสังขารสุดท้าย เขามีอะไรขึ้นมาจากจิตใต้สำนึก ก็ต้องไปรับกรรมตามนั้น
ผู้จะไม่เหลือตัวตนที่เป็นกายโปร่งแสง ต้องไปรับผลกรรมได้นั้น ต้องพ้นจากจิตตสังขาร ซึ่งเป็นสังขารส่วนที่ละเอียดที่สุด
โดยต้องมีสติ ปัญญา รู้เห็น หรือ รู้เท่าทันจิตตสังขารในปัจจุบันขณะ ด้วยใจที่สงบจากความคิด ความปรุงแต่ง
จึงจะสิ้นหลงไปตามจิตตสังขารที่คิด ปรุงแต่งในปัจจุบันขณะ
ไม่ว่าจิตตสังขารในปัจจุบันขณะ จะมีความกระเพื่อม ไหวตัว เป็นคลื่นพลังงานขึ้นมาแม้เพียงน้อยหนึ่ง นิดหนึ่ง ปรมาณูหนึ่ง ก็ไม่หลงติดไป
จึงจะสิ้นตัวตนที่เป็นกายโปร่งแสง ให้ต้องไปรับกรรมในภพต่าง ๆ อีกต่อไป
ปุจฉาวิสัชนาเมื่อวันที่ 2 พฤษภาคม 2562