ผู้ถาม : หลวงตาคะ โยมเห็นจิตที่มันจะเอื้อมออกไป ออกไปจากตัวเรา ในตอนที่เราไม่ได้ตั้งใจจะไปคิดอะไร มันเกิดขึ้นเอง ตัวอย่างนะคะ ตอนโยมเซถลาในห้องน้ำ แต่มันไม่ได้ล้มค่ะ มันเห็นจิตที่พุ่งออกไปพร้อมกันกับรู้ทันที หากมีความรู้สึกว่าเป็นตัวเราออกไปด้วย ที่หลวงตาชี้บอกว่าอย่าไปหลงยึดมันว่าเป็น "เรา" ถ้าไปแตะมันนิดเดียว เป็น "อวิชชา" ทันที แล้วแต่จะเมตตาเจ้าค่ะ หากมีความรู้สึกว่ามีตัวเราออกไปด้วย ก็จะเป็น"อวิชชา" ทันที ถ้าไม่มีเราไปแตะมัน มันก็จะดับเองทันที (คิดออก) ค่ะหลวงตา เห็นความเกิดดับของมันแล้วค่ะ ต่อไปก็มีหน้าที่เห็นอย่างเดียว ด้วยความสำนึกในความเมตตา และเคารพศรัทธาใน พระพุทธ พระธรรม พระอริยสงฆ์ และองค์หลวงตา อย่างหาที่สุดมิได้
หลวงตา : มีแต่กิริยาจิตเกิดเอง ดับเอง
ไม่มีตัวเราในนั้น จึงไม่มีตัวเราไปยึดถือสิ่งใด
หรือ
เมื่อไม่หลงว่ามีตัวเรา จึงไม่มีตัวเราไปยึดถือสิ่งใด ผู้ทุกข์ก็ไม่มี
ส่วนความรู้สึกสุข ทุกข์ ซึ่งเป็นเวทนาขันธ์ห้า ยังมีอยู่อย่างไม่เที่ยง เกิด ๆ ดับ ๆ
ส่วนผู้ทุกข์ไม่มี
ปุจฉาวิสัชนาเมื่อวันที่ 26 มีนาคม 2562
