ผู้ถาม : หนูจะเรียนถามหลวงตาว่า ที่หนูเดินทางผิด ไปปฏิบัติที่วัดเเบบมีความอยากจะพ้นทุกข์ ไม่ได้เป็นไปเพื่อการปล่อยวาง เเล้วหนูควรปฏิบัติที่บ้าน เเต่อยู่บ้าน มันก็ขี้เกียจ ไม่ยอมตื่น ไปวัดเราก็ได้ปฏิบัติ มันก็เอื้อในข้อความเพียร หนูเข้าใจถูกไหมคะว่า หนูก็ปฏิบัติได้ทุกที่ ถ้าเรามีสติ ปัญญา กำกับ เเละถ้ากลับไปที่วัดเพื่อปฏิบัติ พร้อมศีล 8 เเละการปล่อยวางอย่างเเท้จริง ไม่หลงบุญ อันนี้จะดีกว่าอยู่บ้านไหมคะ กราบขอบพระคุณค่ะ
หลวงตา : กิเลสก็เกิดดับที่ใจ ความทุกข์ก็เกิดดับที่ใจ ความสุขก็เกิดดับที่ใจ ความรู้สึก (เวทนา) สัญญา สังขาร วิญญาณเกิดดับที่ใจ ความบริสุทธิ์ก็บริสุทธิ์ที่ใจ
วัดก็อยู่ที่ใจ พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ก็อยู่ที่ใจ ความบริสุทธิ์ก็อยู่ที่ใจ
อยู่บ้านแล้วขี้เกียจสำรวจดูจิตใจของตนเองตลอดเวลา เพราะมันหลงไปตามกิเลส
ไปอยู่วัดหรือสำนักปฏิบัติธรรม เพราะอยากพ้นทุกข์ มันก็เป็นกิเลส เป็นอวิชชา ตัณหา อุปาทาน คือ มีตัวเราดิ้นรนทะยานอยากแสวงหาความพ้นทุกข์มาให้ตัวเรา
ถ้าไม่มีสติ ปัญญารู้เห็นว่า ในความคิด ความรู้สึกว่าเป็นเรา เป็นตัวเรา เป็นของเรา มันเป็นเพียงสังขารปรุงแต่งอยู่ในจิตเดิมแท้ ก็จะหลงไปยึดถือสังขารนั้นเป็นตัวเป็นตน เป็นเรา ตัวเรา เป็นของเราจริง ๆ จัง ๆ ไม่เห็นว่ามันเป็นอนิจจัง ทุกขัง อนัตตา
ปุจฉาวิสัชนาเมื่อวันที่ 4 มิถุนายน 2562
