ผู้ถาม : ยายทองอยู่หนูจำได้เจ้าค่ะ ใส่บาตรหลวงตากันเป็นหมู่ ยายเป็นธรรมหรือเจ้าคะ อนุโมทนาสาธุเจ้าค่ะ
หลวงตา : ใช่โยมยายทองอยู่ที่ใส่บาตรกันเป็นหมู่ ในซอยหน้าวัดท่าช้าง ตอนพบโยมใหม่ๆ เขาไอหายใจไม่ค่อยออก เส้นหลอดลมตีบ เข้าโรงพยาบาลเกือบตายแล้วโยมเขาอธิษฐานจิตว่า
พุทโธ ธัมโม สังโฆ นิพพานะ ปัจจะโยโหตุ เดี๋ยวนี้ด้วยเทอญ
เหมือนกับอธิษฐานตอนใส่บาตร จนเป็นคำบริกรรม เขาบอกว่าเขาเห็นหลวงตายืนยิ้มให้ด้วยแววตาที่มีความเมตตามาก
หลังจากออกจากโรงพยาบาลมา ก็ไม่เห็นพูดถึงโรคที่เป็นอีกเลย โยมยายทองอยู่อ่านหนังสือจบที่ใจ จบซะที สัจธรรม 108 ข้อธรรม ขีณาลโย จบหมดทุกเล่ม บางเล่มอ่านหลายรอบ 108 ข้อธรรม ขีณาลโย โยมเขาอ่านจบภายในชั่วโมงเดียว
เขาพูดธรรมให้ฟังแต่ละครั้ง น่าฟังมากๆๆ...ถึงใจจริง
พูดนุ่มๆๆ ...ช้าๆๆๆ...เป็นธรรมที่ออกมาจากใจว่า
“ร่างกาย จิตใจ หรือ ขันธ์ห้า เป็นของไม่เที่ยง เป็นเพียงธาตุดิน น้ำ ลม ไฟ มารวมกัน ไม่ได้เป็นตัวตนของเราจริง ถึงเวลาก็ต้องคืนธรรมชาติเขาไป
แม้แต่นิพพาน ก็ยึดไม่ได้ เพราะเขาไม่ได้เป็นของเรา”
“เราทุกข์กันก็เพราะหลงยึดถือในสิ่งที่ยึดถือไม่ได้ เมื่อถึงใจว่าไม่มีอะไรเป็นของเราจริง ก็จะไม่หลงยึดถือให้เป็นทุกข์”
“เมื่อเรายังไม่ตาย ขันธ์ก็ใช้ประโยชน์ไปในทางที่ชอบ จนกว่าขันธ์ห้าจะแตกดับ ใจบริสุทธิ์ ซึ่งเป็นความว่าง ก็คืนธรรมชาติไป”
โยมเขาพูดธรรมนองนี้ พิจารณาดูไม่รู้สึกว่ามีห่วงมีกังวล แววตาเขาอ่อนโยน ยิ้มแย้มแจ่มใสมากๆๆๆ..... แม้ชราแล้ว ผิวพรรณดีมีน้ำมีนวล
ครูบาธีระบอกว่า ขณะที่ฟังโยมเขาพูดธรรม มันนิ่งอึ่ง มีความรู้สึก สะเทือนถึงใจทั้งภายในและภายนอก
ปุจฉาวิสัชชนาเมื่อวันที่ 22 ตุลาคม 2563