ผู้ถาม : กราบนมัสการหลวงตาเจ้าค่ะ
พระอริยสงฆ์ พระพุทธเจ้า ท่านอยู่กับ “รู้” ที่รู้ว่าทั้งหมดทั้งมวลในตัวท่าน และทุกๆ วินาทีที่ผ่านไปๆ มีแต่สังขารปรุงแต่ง กับวิสังขาร ไม่มีตัวเราอยู่ที่ไหนเลย ท่านสามารถรู้ได้เองโดยไม่ได้เข้าไปดูสังขารที่มันปรุงแต่ง เกิดดับๆ เลย
เมื่อก่อนก็เคยฟังประโยคนี้แต่ไม่รู้สึกอะไร เหมือนฟังผ่านๆ แต่เมื่อวานที่ฟังรู้สึกเหมือนเปิดโลกทัศน์ใหม่เลยเจ้าค่ะ แสดงว่านั่นคือ อยู่ที่ปัญญา รู้เห็นจนหมดว่าทั้งสังขารและวิสังขาร ไม่มีสาระใดๆ จึงเลิกกริยากระทำสิ่งใดๆ ปล่อยให้ทุกอย่างดำเนินเองไปตามธรรมชาติ กลายเป็น อกริยาจิต
ซึ่งวิสังขารนั้น ต่อให้มีคนเข้าไปดู หรือไม่เข้าไปดู เขาก็รู้ เห็นสังขารทุกๆ ตัวอยู่แล้ว
สำหรับหนู ก่อนหน้านี้มันยังมีการเข้าไปดู เข้าไปรักษาความเข้าใจ ความรู้แจ้งว่าคลื่นสังขารมันเกิดและดับลงไปในความไม่มีอะไร แสดงว่าที่ผ่านมา ยังโง่ยึดรู้เอาไว้อยู่ใช่ไหมเจ้าคะ ทั้งๆ ที่บางครั้งก็รู้ได้เองว่ามีสังขารเกิดขึ้นแล้วดับไป โดยไม่ได้เข้าไปตั้งใจดู
นี่เองตัวบงการตัวใหญ่ที่มันแอบเนียนๆอยู่เจ้าค่ะ
แว่บนึงนะเจ้าคะหลวงตา มันรู้ขึ้นมาว่า มันต้องวางที่ใจ จบที่ใจ ยอมวางความรู้ ความเห็นทั้งหมดจริงๆ ไม่ต้องไปคอยเฝ้าดูอะไร ไม่ต้องกังวลว่าจะไม่รู้อะไร ไม่ต้องกังวลว่าจะหลง
ปล่อยให้ทุกอย่างดำเนินไปเองตามธรรมชาติ ก็ในเมื่อไม่มีเรามาตั้งแต่แรก แล้วที่กระทำๆๆๆ เพื่ออะไร
มันต้องยอมวางหมดใจ มั่นใจว่ามีเท่านี้แหละ มีแต่สังขารปรุงแต่งกับวิสังขาร ไม่มีอย่างอื่นแล้วจริงๆ แต่มันก็เกิดมาแว่บเดียว แล้วผ่านไปเจ้าค่ะ
หลวงตา : มันต้องรู้เห็นที่ใจในปัจจุบันขณะว่า ผู้รู้ในปัจจุบันขณะก็เป็นสังขารเกิดดับ
ส่วนที่ไหล ก็รู้อยู่
ส่วนที่นิ่ง ก็รู้อยู่
ส่วนรู้ ก็รู้อยู่
แต่ไม่มีตัวตนของผู้ยึดสิ่งที่ไหล สิ่งที่นิ่ง และ ผู้รู้
ผู้ถาม : “ส่วนที่ไหล ก็รู้อยู่ ส่วนที่นิ่ง ก็รู้อยู่ ส่วนรู้ ก็รู้อยู่
แต่ไม่มีตัวตนของผู้ยึดสิ่งที่ไหล สิ่งที่นิ่ง และ ผู้รู้
มันต้องรู้เห็นที่ใจในปัจจุบันขณะว่า ผู้รู้ในปัจจุบันขณะก็เป็นสังขารเกิดดับ"
ทุกอย่างรวมใน "ขณะจิต" ที่ "รู้" ว่า ส่วนที่เกิดดับ.. เกิดดับ.. อย่างนั้น ไม่มีวันหายไป
ส่วนที่ไม่เกิดดับ ก็มีอยู่แล้วตลอดกาล
"รู้" ก็รู้ทั้งสิ่งที่เกิดดับ และไม่เกิดดับ ที่อยู่คู่กันตลอดเวลา แต่รู้ไม่ได้เป็น "เรา" ไม่ได้เป็นทั้งสิ่งเกิดดับ และไม่ได้เป็นสิ่งไม่เกิดไม่ดับ
แต่รู้ว่า ทั้งสิ่งเกิดดับ และสิ่งไม่เกิดดับ เป็นสัจธรรมความจริงของธรรมชาติ โดยไม่ต้องพูดถึงเลยว่ามี "เรา" หรือไม่
เมื่อสิ้นความหลงว่ามีเรา มันจึงไม่ต้องพูดถึง "เรา" ที่ไม่เคยมีมาแต่แรกจริง ๆ เจ้าค่ะ... (อึ้ง!!!! จนด้วยคำพูดเจ้าค่ะ
"รู้" ก็รู้ทั้งสิ่งที่เกิดดับ และ ไม่เกิดดับ ที่อยู่คู่กันตลอดเวลา แต่รู้ไม่ได้เป็น "เรา" ไม่ได้เป็นทั้งสิ่งเกิดดับ และไม่ได้เป็นสิ่งไม่เกิดไม่ดับ
ตรงนี้เขียนไปแล้ว ถ้าใช้สมองตีความจะอ่านเข้าใจผิดเจ้าค่ะ จริง ๆ คือจะสื่อว่า..
ทั้ง 3 สิ่ง คือส่วนที่ไหล ส่วนที่นิ่ง และ "รู้" ไม่ได้มีสิ่งใดเป็น "เรา" เลยแม้แต่น้อย
ทั้ง 3 สิ่งเป็น "ธรรมชาติ" มันเป็นความเข้าใจรวบยอดในขณะจิต ซึ่งต่างจากการที่เคยใช้สติปัญญาในขันธ์ห้าวิเคราะห์เข้าใจมาเจ้าค่ะ
พลิกจิตข้างใน อธิบายไม่ได้เจ้าค่ะ
หลวงตา : พระอริยะเจ้า ไม่อยู่กับสังขาร(รวมทั้งความรู้สึกว่าง) ไม่อยู่กับวิสังขาร ไม่อยู่กับผู้รู้สังขารและวิสังขาร
แต่อยู่กับ “รู้” ว่า........
ไม่มีตัวตนของผู้รู้
ไม่มีตัวตนของผู้รู้ก็ไม่มีตัวตนของผู้ยึด ไม่มีตัวตนผู้มีกิเลสตัณหา ไม่มีตัวผู้ทุกข์ นิพพาน
ปุจฉาวิสัชชนาเมื่อวันที่ 17 พฤษภาคม 2563
