ผู้ถาม : หลวงตาเจ้าคะ ใจที่ไม่มีห่วง ไม่มีใย มันไม่มีอะไรให้นึกถึงขึ้นมาเลยเจ้าค่ะ มันก็เลยไม่มีที่จะไปต่อ ใช่ไหมเจ้าคะ กราบ กราบ กราบ เจ้าค่ะ
หลวงตา : ไม่เคยอยู่ตัวคนเดียวโดยไม่ทำงานหรือไม่มีงานจะทำ ซึ่งโดยปกติเมื่อไม่ได้ทำงานก็จะมาอยู่วัด เพื่อมาอยู่ใกล้หลวงตา ได้ฟังธรรม มีงานปฏิบัติธรรมตามรูปแบบ
*** ไม่เคยได้อยู่ตัวคนเดียวเป็นเวลานานโดยไม่ได้ทำอะไรจริง ๆ
เกิดโรคไวรัส Covid 19 ระบาดอย่างหนัก
***** เป็นโอกาสทอง
ได้อยู่ตัวคนเดียว
ไม่มีอะไรทำ
จะต้องไม่หางานอะไรมาทำ
ไม่เล่นโทรศัพท์มือถือ ไม่เล่นเกมส์ ไม่ดูหนัง ดูละคร ไม่ฟังเพลง ไม่ดูข่าวสาร กีฬา สารคดี......
ไม่หาหนังสือมาอ่าน
...............
*** เดิน ๆ… นั่ง ๆ… อย่างเดียว.......
ไม่พยายามปฏิบัติธรรม ไม่พยายามฝึกจิต ดูจิตอย่างใด ๆ และไม่ปล่อยให้เพลิดเพลินคิดปรุงแต่งฟุ้งช่านไป
***** แล้วจะเห็นธรรมชาติที่แท้จริงในใจเรา ว่า
“สิ่งใดสิ่งหนึ่งมีความเกิดขึ้นเป็นธรรมดา (สังขารธรรม) สิ่งทั้งหมดนั้นย่อมดับไปเป็นธรรมดา
(ยังกิญจิ สมุทยธัมมัง สัพพันตัง นิโรธธัมมันติ)”
*** เกิดปัญญาวิมุตติ รู้แจ้งแบบนี้ที่ใจ ก็มีชื่อสมมติเรียกว่า “โสดาบัน”
ต่อจากนั้น
จะเห็นสัจธรรม ความจริงตามธรรมชาติ ว่า
“ธรรมชาติของสิ่งเกิดดับ (สังขาร) ย่อมเกิดดับในธรรมชาติที่ไม่เกิดดับ (วิสังขาร)
ธรรมทั้งมวล (ทั้งสังขารและวิสังขาร) ไม่มีตัวตนเที่ยงแท้ ที่เป็นเรา เป็นตัวเรา เป็นของเราเลยแม้เพียงน้อยหนึ่ง นิดหนึ่ง ปรมาณูหนึ่ง และไม่มีตัวตนของเราอยู่นอกสังขารและวิสังขาร ที่จะมายึดมั่นถือมั่นสังขารหรือวิสังขาร เป็นเรา เป็นตัวเรา หรือ เป็นของเราได้
เมื่อรู้แจ้งสัจธรรมความจริงอย่างนี้จนถึงใจ (ปัญญาวิมุตติ) ก็จะสิ้นหลงยึดมั่นถือมั่นว่ามีเรา มีตัวเรา มีตัวตนของเรา แล้วจะสิ้นหลงมีตัวเราไปยึดถือสิ่งใด ๆ (ทั้งสังขารและวิสังขาร) อีก
จะเป็นวิราคะธรรม หรือ มีชื่อสมมติว่า “นิพพาน”
ดังนั้น ธรรมที่ว่า....
“สัพเพ ธัมมา นาลัง อภินิเวสายะ ธรรมทั้งมวล ทั้งสังขารและวิสังขาร ไม่มีผู้ยึดมั่นถือมั่น” หรือ
***** วิราคะธรรม หรือ นิพพาน เพราะสิ้นตัวตน หรือ สิ้นผู้หลงยึดมั่นถือมั่นทั้งสังขาร และ วิสังขาร จึงเป็นธรรมที่เหนือหรือพ้นสังขารและวิสังขาร เพราะสิ้นตัวตนยึดมั่นถือมั่นทั้งสังขารและวิสังขาร
ดังนั้น ปฏิจจสมุปบาทในฝ่ายดับทุกข์และดับการเวียนว่ายตายเกิด จึงกล่าวว่า
“อวิชชายะเตววะ อะเสสะวิราคะนิโรธา สังขาระนิโรโธ สังขารระนิโรธา วิญญาณะนิโรโธ.........”
(เพราะอวิชชาดับสนิทไม่เหลือ ด้วยปราศจากราคะ (วิราคะ) สังขารจึงดับ เพราะสังขารดับ วิญญาณจึงดับ.... นามรูป สฬายตนะ ผัสสะ เวทนา ตัณหา อุปาทาน ภพ ชาติ ชรา มรณะ และ ความทุกข์ทั้งมวลจึงดับพร้อม)
***** ธรรมที่เป็น “วิราคะ” คือ สิ้นหลงยึดมั่นทั้งสังขารธรรมและวิสังขารธรรม ว่า เป็นเรา เป็นตัวเรา เป็นตัวตนของเรา เป็นของของเรา จึงมีความสำคัญที่สุด
พิจารณาธรรมข้างบนนี้
ผู้ถาม : น้อมกราบขอบพระคุณองค์หลวงตาอย่างสูงสุดเจ้าค่ะ ทันทีที่อ่านเจอคำว่า “วิราคะ” ข้างในมันร้องไห้มากเลยเจ้าค่ะ หนูจะน้อมนำพระธรรมคำสอนองค์หลวงตามาพิจารณา และค่อยส่งการบ้านใหม่นะเจ้าคะ
กราบ กราบ กราบ เจ้าค่ะ
ปุจฉาวิสัชนาเมื่อวันที่ 29 มีนาคม 2563
