ผู้ถาม : ต้วมเตี้ยมเรื่อย ๆ ค่ะหลวงตา แต่ถ้าเค้ารู้อย่างธรรมชาติ เค้ารู้ขึ้นมาเองค่ะ แต่สังเกตว่ารู้ตอนเป็นธรรมชาติของตนเองค่ะ ตอนที่กลับจากแดรี่ฮัทลองทำตามเทคนิคที่หลวงตาสอนนะคะ หลาย ๆ อย่างรวมกัน เช่น ตอนที่อยู่คนเดียวเปิดประตูมันพูดอยู่ข้างในตลอดเวลา ถ้ายังไม่หลับแม้ปากไม่เปิด ใช้บทสวดถอนคำอธิษฐาน แผ่เมตตาช่วยด้วยค่ะ ทุกครั้งที่สวดมนต์ กราบพระ อธิษฐานขอเดินทางให้พ้นทุกข์ค่ะ ฟังธรรมหลวงตาก็พิจารณาตาม แต่ไม่ต่อเนื่องทุกวันนะคะ แต่ดูสิ่งที่เข้าไปกระทบใจแล้วใจกระเพื่อมเหมือนคลื่นในทะเลเลยค่ะ ที่เวลาคลื่นทะเลพัดเข้าฝั่งแล้วคลื่นนั้นก็ซัดกลับสู่ทะเลค่ะ มันเป็นแบบนั้น วิธีนี้ดูทุกวัน แต่ไม่ได้ต่อเนื่องตลอดเวลานะคะ เผลอบ้างค่ะ
หลวงตา : เห็นว่า ผู้ดู ผู้รู้ ผู้เห็น ผู้เข้าใจ ผู้รู้แจ้ง แม้แต่ผู้รู้แจ้ง ก็เป็น "สังขาร" คือ สิ่งปรุงแต่ง ทั้งหมด ไม่ยึดถือว่า เป็นเรา ตัวเรา หรือจิตของเรา หรือใจของเรา
ปุจฉาวิสัชนาธรรมเมื่อวันที่ 29 พฤศจิกายน 2560