ผู้ถาม : กราบนมัสการเจ้าค่ะหลวงตา โยมเห็นปลาว่ายไปว่ายมา ช่างมัน ปลากับน้ำอยู่ด้วยกันได้ ก็แค่เห็นว่ามีปลาตัวนี้ไป ตัวอื่นมา เล็กบ้างใหญ่บ้าง แค่รับรู้รับทราบ รับรู้รับทราบ เจ้าค่ะหลวงตา จำให้ขึ้นใจว่า ปลามันต้องอาศัยน้ำ น้ำก็คงเป็นน้ำให้ปลาอาศัยไปเถอะ กราบ กราบ กราบ เจ้าค่ะ ปลาจะตัวเล็กตัวใหญ่แต่โยมก็ไม่ให้ค่ากับมัน ปล่อยให้เค้าว่ายไปตามประสาปลาเจ้าค่ะหลวงตา โยมเห็นว่ามีเรืออยู่ลำหนึ่ง ถ้าจอดไว้เฉย ๆ ก็เปล่าประโยชน์ นำเรือนั้นออกไปใช้งานบ้างจะได้เป็นประโยชน์ ในน้ำในทะเล ย่อมมีคลื่น มีกระแสน้ำที่เชี่ยว จนทำให้เรือโคลงเคลงไปบ้างตามจังหวะกระแสน้ำ แต่เมื่อกระแสผ่านไปเรือย่อมล่องไปถึงเป้าหมายได้ตามที่ตั้งใจเจ้าค่ะหลวงตา กราบนมัสการเจ้าค่ะ
หลวงตา : มีที่หมาย ก็มีตัวตน ... มีตัวตน ก็มีที่หมาย
ไร้เป้าหมาย ก็ไร้ตัวตน ... ไร้ตัวตน ก็ไร้เป้าหมาย
มันว่างเปล่า ... ว่างเปล่า ... และว่างเปล่า ...
สิ้นยึดถือ สิ้นปรุงแต่ง
ใจก็ว่างเปล่า ว่างเปล่าก็สิ้นยึดถือ
สิ้นตัวตนของผู้ยึดถือ ก็พ้นทุกข์ (นิพพาน)
สังขารมีอยู่ใช้ข้ามทะเลทุกข์เพียงครั้งเดียวสำหรับประโยชน์ตน
ส่วนที่เหลือทำหน้าที่ที่สมบูรณ์และถูกต้องตามธรรม เรียกว่าทำประโยชน์ท่าน
ปุจฉาวิสัชนาธรรมเมื่อวันที่ 19 พฤศจิกายน 2560
