หลวงตาณรงศักดิ์ ขีณาลโย

ผู้ถาม : กราบหลวงตาค่ะ เหมือนหนูจะรู้ได้ตามที่หลวงตาส่งมาค่ะ แต่ก็ต้องเพียรมีสติ และโยนิโสไว้ว่าเป็นสังขารทั้งก้อน ถ้าเผลอไปก็จะหลงเอาตัวเราไปเพ่งจ้อง แต่ถ้ามีสติ ก็จะเห็นว่าเป็นสังขาร ไม่แน่ใจว่าหนูเข้าใจถูกไหมคะ ส่วนสังขารร่างกาย ก็ใช้วิธีระลึกรู้ว่าข้างในเป็นเหมือนเครื่องจักรที่ทำงานได้เอง มีแต่ของสกปรก แต่ก็ไม่ได้ระลึกไว้ตลอดเวลาค่ะ

หลวงตา : สาธุ
วางหมด ก็ว่างเปล่า … ว่างเปล่า ก็วาง
วาง ก็ ว่าง ... ว่าง ก็ วาง
วาง ก็ นิพพาน ... นิพพาน ก็ วาง
(ถ้ายึดนิพพาน ก็ เป็นนิพพานปลอม)

ผู้ถาม : ยึดนิพพานหมายถึงอะไรคะ ใช่หมายถึง เมื่อว่างแล้ว ก็ยึดว่างหรือเปล่าคะ เพราะมีความรู้สึกเหมือนยังมีตัวที่จะเข้าไปยึดว่างค่ะ เหมือนอย่างเวลานี้ค่ะ

หลวงตา : วางหมด แม้แต่ความสงสัย วางหมด ก็ ว่างหมด

ผู้ถาม : ค่ะ วางหมด ไม่ว่าจะเป็นอะไรก็ตาม กราบขอบพระคุณหลวงตาด้วยเศียรเกล้าค่ะ

ปุจฉาวิสัชนาธรรมเมื่อวันที่ 15 พฤศจิกายน 2560