ผู้ถาม : “หลุด...แล้วค่อยรู้” ...หลุดจากจิตปรุงแต่งใช่ไหมครับหลวงตา
“ถ้ารู้อยู่...มันไม่หลุด”...ถ้ารู้อยู่แต่จิตปรุงแต่ง...แต่ไม่รู้ว่าใครเป็นผู้รู้จิตของเราที่ปรุงแต่ง เมื่อนั้นก็จะไม่หลุดเป็นหนึ่งเดียวกับธรรมธาตุใช่ไหมครับ
หลวงตา : รู้ “สังขาร” จิตปรุงแต่ง แต่ไม่ยึดสังขารและผู้รู้ จะพบความเงียบ สงบ สงัด ไปทั้งโลกธาตุ เมื่อพบความเงียบ สงบ สงัด แล้ว ก็ไม่ยึด รวมทั้งผู้รู้ความเงียบสงบก็ไม่ยึด ไม่ยึดแล้วก็ว่างเปล่า ว่างเปล่าแล้วก็ไม่ยึดความว่างเปล่า และผู้ที่มารู้ความว่างเปล่า แล้วก็ว่างไพศาล ว่างไพศาลเท่าไหร่ก็ไม่ยึด และก็ไม่ยึดผู้ที่มารู้ความว่างไพศาล นิพพาน นิพพานย่อมรู้นิพพานและไม่มีผู้ยึดนิพพาน
ปุจฉาวิสัชนาธรรมเมื่อวันที่ 6 ธันวาคม 2560