ผู้ถาม : นมัสการ ขอความเมตตาค่ะ โยมเพิ่งเริ่มค่ะ ยังไม่ลึก คือ โยมเริ่มฝึกวางใจให้ว่างเหมือนฟ้า ถ้ามีความคิด (สังขาร) ก็มองว่ามีนกบินผ่านมาแล้วก็ไป เราก็กลับไปว่างเหมือนฟ้าอีก นกตัวใหม่บินมาก็เหมือนเดิมคือเราก็มองให้รู้ว่ามีนกบินผ่าน ฝึกแบบนี้จะได้ไหมคะ
หลวงตา : ธรรมชาติของใจจะมีหน้าที่เพียงแค่รู้ได้อย่างเดียว ส่วนความคิดนึกปรุงแต่งเป็นเพียงสังขารเกิดดับอยู่ตลอดเวลา ให้สักแต่ว่ารู้ สักแต่ว่าเห็น หรือรู้ซื่อๆ...ความคิดหรืออาการของจิตที่ไหวๆ...ตลอดเวลา เปรียบจิตที่คิดและแสดงอาการไหวๆ เหมือนนกที่บินผ่านมาแล้วก็ผ่านไป โดยต้องมีสติปัญญารู้เท่าทันตลอดเวลา ไม่หลงเข้าไปเป็นนก อยู่กับรู้ที่ไม่อาจคิดหรือปรุงแต่งได้ เพราะเป็นวิสังขาร ไม่มีตัวตนของผู้รู้ หรือไม่มีตัวใจ อย่าไปอยู่กับว่าง เพราะความว่างไม่ใช่ "ใจ"
"ใจ" คือ ธรรมชาติที่ได้แค่รู้ ไม่ใช่ความว่าง ที่บอกว่าใจเปรียบเหมือนท้องฟ้า คือ แค่รู้แต่ไม่มีตัวตน ไม่อาจมีอาการใด จึงเหมือนท้องฟ้าที่มีความรู้อยู่ในตัวโดยไม่ต้องอาศัยสังขาร
ผู้ถาม : สาธุธรรมค่ะหลวงตา กราบขอบพระคุณค่ะ โยมเข้าใจและจะเพียรให้เยอะค่ะ ถวายแด่พระพุทธองค์ พระธรรม และพระอริยสงฆ์ โดยเฉพาะหลวงตาค่ะ
ปุจฉาวิสัชนาธรรมเมื่อวันที่ 21 ตุลาคม 2560
