ผู้ถาม : กราบนมัสการหลวงตาโยมปัญญาน้อย คิดๆๆ อยู่นาน พระธรรมคำสอนของหลวงปู่ชา เดินไปก็ไม่ใช่ กลับมาก็ไม่ใช่ หยุดอยู่ก็ไม่ใช่ ความหมายว่าอย่างไรคะหลวงตา โยมพี่ขอความกระจ่างจากหลวงตาค่ะ กราบนมัสการสาธุค่ะ
หลวงตา : ไม่มีตัวตน ไม่มีตัวเรา ไม่มีตัวตนของเรามาตั้งแต่แรก เพราะไอ้ที่มีล้วนตายแตกดับทุกชาติ จึงไม่มีใครจะต้องไปไหน ไปได้อะไร ไปเป็นอะไร และไม่มีใครหลงกลับไปในอดีต และไม่มีใครต้องพยายามทำใจให้หยุดนิ่งๆว่างๆ หรือไปพยายามยึดอะไรไว้เพื่อไม่ให้ไหลไป คงมีแต่ความคิดและอารมณ์หรืออาการของจิตเกิดดับทุกขณะปัจจุบัน เมื่อไม่มีตัวเรา จึงได้แต่รับรู้รับทราบเท่านั้น แต่ไม่มีใครยึดถือ หรือวางหมด ใจก็ว่างเปล่า แล้วไม่มีผู้ยึดถือใจที่ว่างเปล่า
ปุจฉาวิสัชนาธรรมเมื่อวันที่ 15 ตุลาคม 2560
