ผู้ถาม : กราบนมัสการหลวงตาค่ะ คราวที่หลวงตามาไม่ได้ส่งการบ้าน กลับมาฟังเสียงใน podcast ค่ะ ก่อนจากหลวงตาได้ให้การบ้านให้รู้อย่างเดียว (ตอนเมษายน) กลับมาฝึกก็แยกได้ค่ะ อะไรคือสังขารที่ปรุงแต่ง อะไรคือความว่างที่ปรุงแต่ง อะไรคือตัวรู้ อารมณ์แช่ ที่เปลี่ยนแปลงชัด ๆ มาฟังเสียงใน podcast ทางเดินแห่งธรรมเดอะซีรีส์ ตอนที่น้องนิมระเบิดกระจกได้แล้วจิตกลับคืนสู่ธรรมชาติ มันประจักษ์แก่ใจ ฟังแล้วมันลงที่ใจค่ะหลวงตา ตัวรู้ในจิตบอกว่าไม่ต้องไปแสวงหาที่ไหน ให้มาอยู่ที่รู้ในตัวเราพอ ใจมีคำถามว่า ทำไมน้องนิมถึงทำได้รักแต่ไม่ยึด โยมจนมองเห็นอะไรที่โยมยึดไว้ เลยรู้ว่าสิ่งใดที่เรายึดอยู่ พ่อ แม่ น้อง ครอบครัว งานที่ทำ ความล้มเหลวที่เคยเจอ ความรัก ความหลง คนที่เรารัก เราค่อย ๆ ปล่อยเค้าออกทีละคน ค่อยวางทุกอย่างที่ยึด-รอบแรกเหมือนไม่หมด
รอบที่สองเรารู้ว่าสุดท้ายที่เหลือคือตัวเรา และในคืนนั้นจิตก็ได้เห็นความไม่เที่ยงของตัวเราที่ยึดไว้ว่าสุดท้ายคือธาตุที่มาประกอบกันแล้วเราจะเอาอะไร พอมันเข้าถึงใจมันปล่อยหมดเลยค่ะ สภาวะในใจว่างไปหมด อันนี้แยกออกเลยว่ามันไม่ใช่ว่างอย่างที่เคยสร้างไว้แต่เป็นว่างที่เกิดขึ้นเองเกิดขึ้นในวันอาทิตย์ เลยมาอยู่ที่รู้ว่าจิตเรายังว่างอยู่ไหม วันจันทร์-อังคาร-พุธ เราก็มาอยู่ที่รู้ ความหนัก ๆ ใจมันหายไม่มีอีกเลย ทำงานไม่มีความเหนื่อย ไม่มีความฟุ้งใจ ในใจเงียบสงัดไปหมดค่ะหลวงตา เหลือแต่รู้หรือแม้แต่สุดท้ายตัวรู้มันไม่มี ว่างสงัดไปหมด ความปรุงแต่งขาดตัวเสวย จิตไม่ซัดส่าย มันว่างหมด เราเห็นแค่กริยาอาการทางกายที่เคลื่อนไหวแต่ไม่มีใจที่ปรุงแต่ง เห็นแค่ขันธ์ทำงานไป การรับรู้ทุกอย่างเหมือนแต่ภายในจิตไม่เหมือนตั้งแต่วันอาทิตย์จนถึงวันพุธก็ยังสงัดค่ะ มันเกิดเองโดยไม่ได้สร้างขึ้นมาค่ะหลวงตา จิตไม่ได้หมายให้เป็น แต่เป็นอาการทางจิตที่ปรากฏขึ้นมาค่ะ
หลวงตา : ปล่อยวางความว่างไปหมด (ธาตุรู้) ไม่ใช่ใจเราว่าง ใจของเราว่าง เพราะไม่มีตัวใจ และ มันเป็นธรรมชาติที่ไม่มีอะไรเลย ไม่มีอะไรปรุงแต่ง หรือไม่อาจปรุงแต่งได้ (วิสังขาร หรือ อสังขตธาตุ)
ผู้ถาม : กราบขอบพระคุณหลวงตาค่ะที่เมตตา อ่านที่หลวงตาตอบน้ำตาก็ไหลเป็นอาการของขันธ์ ธรรมที่หลวงตาตอบหนูน้อมลงในใจค่ะ
ปุจฉาวิสัชนาธรรมเมื่อวันที่ 30 สิงหาคม 2560
