ผู้ถาม : เดิมผมปฏิบัติรู้ที่ใจ ละที่ใจ ปล่อยวางที่ใจ โดยมีความรู้สึกว่ามันกลวงว่างบริเวณตรงหัวใจ แล้วปล่อยวางตลอดเวลา ต่อมาเริ่มรู้สึกว่าลมหายใจแผ่วเบาลง ตัวเบาสบาย ผิวกายซ่าๆ เหมือนหายใจได้ ต่อมาก็ค่อยๆ ปล่อยความว่างที่อยู่ตรงหน้าอกข้างซ้ายตำแหน่งหัวใจ ให้ค่อยๆ กลืนไปกับความว่างที่อยู่รอบตัว เพราะรู้สึกว่ามันเป็นการยึด ความว่างกลวงตรงหัวใจก็หายไป ตัวก็ยังเบาเย็นสบายอยู่ ผิวก็ซ่าๆ เล็กน้อยเหมือนหายใจได้ โดยเฉพาะตอนหายใจออก อากาศมันไม่ได้ออกแค่ทางจมูก แต่ออกไปทั่วร่างกาย การรับรู้ถึงวิญญาณขันธ์ก็ยังมีอยู่ สติสัมปชัญญะอยู่ตัวทั่วพร้อม แต่การหายใจรู้สึกเหมือนมันเหมือนหายใจไม่เต็มอิ่ม ทั้งที่ลองหายใจเข้าออกเต็มที่แล้ว หรืออีกนัยหนึ่งคือ เหมือนอากาศที่หายใจเข้าไปมันไม่ใช่ปอดของตัวเอง อาการเหมือนหายใจไม่เต็มอิ่มอันนี้เป็นอาการผิดปกติอะไรไหมครับ
หลวงตา : ถ้าจิตสงบละเอียดในสมถะจริงๆ โดยไม่ได้เกิดจากกิเลสที่ปรุงแต่งบีบบังคับอยากให้เป็นอย่างไรตามใจอยากแล้ว บางครั้งลมหายใจอาจจะไม่ปรากฏเลยก็ได้ แม้พยายามจะหายใจแรงๆ ก็ไม่ปรากฏลมหายใจ ก็ให้แค่รู้ หรือ สักแต่ว่ารู้ หรือว่ารู้ซื่อๆ (รู้ด้วยความปล่อยวาง) ทุกขณะปัจจุบัน อย่าทิ้งรู้แล้วหลงไปคิด คือ คิดนึกตรึกตรองปรุงแต่งทุกขณะจิตปัจจุบัน ก็แค่รู้ พูดก็รู้ ทำอะไรก็รู้ตลอดเวลา อยู่กับรู้ อย่าไปอยู่กับอารมณ์หรือสิ่งที่ถูกรู้
ปุจฉาวิสัชนาธรรมเมื่อวันที่ 21 พฤษภาคม 2560