ผู้ถาม : มันพิจารณาอีก อีก อีก จนเห็นว่า สุดท้ายเกิดมา สร้างทุกสิ่งที่ไม่มีให้มีขึ้นมา แต่สุดท้ายก็ต้องทิ้งสังขารร่างกายนี้ไว้ ท่ามกลางสิ่งที่ตัวเองสร้าง มันไปลงล็อกปล่อยหมด เป็นธรรมชาติที่ไม่ปรุงแต่ง มันเบา ว่าง จนไม่อยากพิจารณาอะไรเลย แต่เริ่มรู้ทันแล้วว่า มีตัวเราติดว่าง เลยไม่ยอมไหลตามมัน น้อมใหม่ น้อมใหม่ น้อมใหม่ สุดท้ายก็ยังน้อมเรื่องความตาย ดับ ตาย ดับ ขึ้นมาได้อีก เรียนรู้ว่าที่น้อมไม่ได้ น้อมยากเพราะจิตมันยึดอารมณ์ไว้เจ้าค่ะ ถ้าน้อมผ่านม่านของอารมณ์นี่ อย่างไรก็ไม่ชัด เหมือนเบลอ ๆ ไปเลย หลวงตา : สาธุ ให้อโหสิกรรมทั้งหมด พุทธานุภาเวนะ ธรรมานุภาเวนะ สังฆานุภาเวนะ และ บุญบารมีที่ท่านได้กระทำมาแล้วทั้งหมด ขอให้เกิดสติ สมาธิ ปัญญา เป็นสัมมาทิฏฐิ ดับมิจฉาทิฏฐิ อวิชชา ตัณหา อุปาทาน ทั้งหมดโดยสิ้นเชิงในปัจจุบันด้วยเทอญ ปรากฏการณ์ของธรรมชาติทุกปัจจุบันขณะเปลี่ยนไป เหมือนกับอาการของใจ ส่วนความว่างเปล่าของธรรมชาติ เปรียบเหมือน “ใจ” หรือ “จิตเดิมแท้” ย่อมไม่มีการเกิดดับเปลี่ยนแปลง อยู่กับการรู้เห็นสัจธรรมความจริงอย่างนี้ ไม่หลงไปเป็นสังขาร หรือ ปรากฏการณ์ที่เปลี่ยนแปลง ปุจฉาวิสัชนาเมื่อวันที่ 1 กันยายน 2561