ผู้ถาม : กลับมาบ้านครั้งนี้ ผมไม่ทิ้งสติที่อยู่กับกายเลย ส่วนมากคือพยายามอยู่กับลมหายใจ วันแรก ๆ มันยังอยู่กับความคิดอยู่แต่ก็มีลมหายใจด้วย ไม่ทิ้งลมไปไหนแม้แต่เวลาทำงาน วันนี้มันเริ่มเห็นเลยครับว่า ที่ผ่านมาทั้งหมดเราใช้ความคิดในการจะเอาชนะอารมณ์และความคิดตลอด เลยติดอยู่ในความคิดอารมณ์ตลอดเวลา แม้ว่าที่ผ่านมาจะคิดว่าตัวเองพยายามปฏิบัติแล้วตลอดเวลา แท้จริงเรามีแต่กิเลส มีความอยากเพิ่มขึ้นมาอีกตลอดเวลาเลย เพราะเรามัวแต่ใช้ความคิดพิจารณาธรรมให้ตัวเราหายจากความทุกข์ จากความกังวล
ที่เข้าใจตอนนี้คือว่า มันไม่ต้องใช้ความคิดอะไร เพราะยิ่งคิดยิ่งพิจารณา มันคือยิ่งอยาก ยิ่งใช้ความคิดเข้าไปใหญ่ การปฏิบัติธรรมคือ ไม่หลงไปใช้ความคิด ให้อยู่กับธรรมชาติ แล้วเดี๋ยวทุกอย่างมันก็เป็นอย่างนั้นเอง มันค่อย ๆ คลี่คลายออก แต่ถึงขั้นตอนนี้ผมก็รู้ว่ายังมีตัวตนอยู่ระดับนึง แต่อย่างน้อยมันก็ไม่ทุกข์ เครียดมากมายแล้ว ครั้งนี้โดนมาหนักเลยตั้งใจมาก ๆ ที่จะไม่ยอมปล่อยสติตรงนี้เลยครับ
หลวงตา : เพียรอย่างที่เข้าใจนั่นแหละ เดี๋ยวมันจะเห็นอวิชชา คือ ตัวเราหลงคิด หรือ หลงปรุงแต่งตลอดเวลา แล้วจะมีสติรู้เท่าทันทีหลัง หากไม่ทิ้งความเพียรที่จะสังเกตเห็นอวิชชา คือ หลงมีตัวเราหรือ หลงมีจิตใจของเราเข้าไปอะไรกับอะไร ตลอดเวลา .... จนความหลง คือ อวิชชา น้อยหรือบางลงไปเรื่อย ๆ จนหมดสิ้น
ปุจฉาวิสัชนาเมื่อวันที่ 18 กันยายน 2561
