ผู้ถาม : กราบนมัสการองค์หลวงตาด้วยความเคารพอย่างสูง จิตยึดอะไร ถ้าหลงตามนี้เป็นทุกข์จริง ๆ ครับ ทันทีทันใด กระผมนึกพุทโธเอา จะเห็นอารมณ์ต่าง ๆ อยู่นอกใจ เวลาใจรวมอยู่กับพุทโธ อาการเหล่านั้นเหมือนขยะเปลี่ยนรูปแบบตลอดเร็วมาก พอหยุดพุทโธ ลองไปยึดพุทโธหายไป เหมือนถูกดูดเข้าไป ต่อมาผมก็อยู่กับวงล้อของพุทโธดีกว่าปลอดภัยกว่า ทำได้ทุกอิริยาบถ ยกเว้นตอนใช้ความคิดเรื่องงาน และตอนสนทนากับคนอื่น พอว่างจากภาระภายนอกก็นึกพุทโธ แต่บางครั้งพอว่างสนทนากัน เขาจะนึกพุทโธเอง กายใจจะเบาเหมือนลอยแต่ก็รู้อาการต่าง ๆ เพราะเขาไม่ใช่ของจริง ทุกวันนี้เราอยู่กับของปลอม จริง ๆ แล้วมีธรรมะขึ้นมาสอนใจบ่อยเปรียบเทียบโลกเรา จักรวาลเราเป็นมโนภาพ ก็ดูเขาแสดงไปไม่ไปแทรก และย้อนมาที่ร่างกายเรา คนอื่น โลกนี้เป็นป่าช้าจริง ๆ ครับ ใจอิ่มเอิบตามธรรมต่าง ๆ เรานั้น ก็รู้ว่าเข้าใจก็วางไป ตอนนี้ก็เห็นผู้นึกพุทโธนั้นไปตลอดครับ กราบขออนุญาตองค์หลวงตาช่วยเพิ่มเติมสิ่งที่ขาดให้ผมด้วยครับ ไฟล์ธรรมะก็ได้ครับ และขอถามว่าเวลาฟังธรรมะของหลวงตาทุกครั้ง และตอนพิมพ์ส่งนี้ก็ดี ตอนสวดมนต์ก็ดี รู้สึกได้ว่า ในร่างนี้เหมือนมีแสงสว่างจ้าออกมาจนกายเบา ใจเบา ปวดเมื่อยก็หายถ้าเป็นอยู่ แปลกดี
หลวงตา : สาธุ ดีแล้ว เพียรให้ต่อเนื่อง
ปุจฉาวิสัชนาเมื่อวันที่ 8 กันยายน 2561