ผู้ถาม : กราบขอโอกาสเจ้าค่ะ... พอมีโอกาสได้สังเกตตรงจิตผู้รู้ตามที่องค์หลวงตาชี้แนะให้ "รับรู้มันไปตรง ๆ ไม่บิดเบือน ไม่แทรกแซง... ทำอะไรกับมันไม่ได้เลย... ตรงนี้ละเอียดมาก ต้องอาศัยสติปัญญากัดติดจดจ่อต่อเนื่อง ไม่ขาดวรรคขาดตอน... อาศัยความสงบใจที่จะเห็นด้วยใจอย่างละเอียดขึ้นไปเรื่อย ๆ"
จิตผู้รู้ธรรมารมณ์ที่แสดงอาการได้ (สังขารอันละเอียด) ต่อจาก "รู้" ที่แสดงอาการไม่ได้ เป็นสิ่งที่ละเอียดจริง ๆ เจ้าค่ะ ขณะจิตเดียวที่ "รู้" กับ "หลง" พลิกกันอยู่ในจิต ทำอะไรไม่ได้จริง ๆ เจ้าค่ะ... เพียงแค่ "รู้ว่ารู้" และ "รู้ว่าหลง" นี่ก็ต้องอาศัยชั่วโมงบินมาก แต่มันคือสิ่งที่จะต้องเจอ อาศัยเป็นทางดำเนินมรรคเจ้าค่ะ
ต้องอาศัยความเพียรกัดติดจดจ่อด้วยสติปัญญา มิใช่ด้วยกำลัง เพื่อให้เห็นด้วยใจ รู้ออกมาจากใจ ถึง "จิตตสังขารที่แสดงตัวเป็นผู้รู้" ที่ตามมาจาก "รู้" อันเป็นธรรมชาติของสังขารวิบากที่ไปดับเขาไม่ได้ ทำได้เพียงแค่ "รู้เท่าทัน" ด้วยสติปัญญาที่คมขึ้นจากการเพียรมีสติอย่างต่อเนื่องเจ้าค่ะ
เพียรมีสติรู้เท่าทันอย่างต่อเนื่องต่อไป... กราบถวายการบ้านปัจจุบันขณะแค่นี้ก่อนเจ้าค่ะ กราบขอบพระคุณองค์หลวงตาที่เมตตาชี้แนะเจ้าค่ะ น้อมธรรมของพ่อแม่ครูอาจารย์หลวงปู่ดูลย์ เข้ามาแจ้งในใจยิ่งขึ้นเจ้าค่ะ... เข้าใจถึงใจแล้วก็ผ่านไป อาศัยมรรคของพ่อแม่ครูอาจารย์เป็นเรือข้ามฟากให้สิ้นหลงยึดมั่นถือมั่นเจ้าค่ะ
หลวงตา : เพียรอย่างหนัก ให้ต่อเนื่องจริงๆๆ..
ผู้ถาม : น้อมใส่เกล้าด้วยความสำนึกในพระคุณขององค์หลวงตาเจ้าค่ะ... จิตที่มันค่อย ๆ หายโง่... มันกำลังเพียรอยู่เจ้าค่ะ
หลวงตา : เพียร เพียร เพียร.... ไม่ไช่เพื่อจะไปได้ ไปเป็น ไปบรรลุอะไร
แต่เพื่อมีสติ ปัญญารู้เท่าทันสังขาร ความคิดปรุงแต่ง และความหลงยึดถือว่า จะมีตัวเราจะได้ จะเอา จะเป็น จะบรรลุอะไร
ผู้ถาม : กราบขอบพระคุณองค์หลวงตาที่เมตตาตักเตือน เพื่อให้สิ้นหลงเอา "สังขาร" ไปยึดถือ "สังขาร" อันเป็นความหลงมีตัวตน ที่เป็นอนุสัยเก่าที่นอนเนื่องเนียน ๆ มาช้านานเจ้าค่ะ...
อาศัยความเพียรเพื่อลับสติปัญญา (ซึ่งเป็นสังขารที่ใช้ละสังขาร) เพื่อให้สิ้นความหลงยึดถือว่ามีตัวตนของเราเจ้าค่ะ
ท้ายสุด... เพียรเพื่อเพียร ไม่ได้เพียรเพื่อให้ตัวเราได้อะไร เพราะสุดท้าย... คือความไม่มีอะไรให้ยึดถือได้... แค่ "หายโง่อย่างสิ้นเชิง" ไม่มีผู้เดินทาง เส้นทาง และปลายทาง... แต่ตอนนี้ก็รู้ว่านี่เป็นเพียงสัญญา ที่เพิ่งเริ่มค่อย ๆ เป็นจริงที่ใจเจ้าค่ะ ศิษย์จะขอถวายความเพียรรู้เท่าทันสังขารในทุกปัจจุบันขณะ บูชาคุณของพระพุทธเจ้า พระธรรม พระอริยสงฆ์ และพ่อแม่ครูอาจารย์ด้วยสำนึกในพระคุณอย่างหาที่สุดมิได้เจ้าค่ะ
ปุจฉาวิสัชนาธรรมเมื่อวันที่ 29 พฤศจิกายน 2561