ผู้ถาม : กราบเรียนหลวงตาเจ้าค่ะ ที่ผ่านมาคิดว่าเข้าใจจิตตสังขาร การปล่อยวางจิตตสังขาร มันเป็นนำ้ไหลนิ่ง ไม่หวั่นไหวให้เป็นทุกข์ เพราะรู้ว่าทุกอย่างคือสังขารและไม่ติดในสมมติ แต่มาวันหนึ่งเจอ ตัวบุคคลที่เคยมีเยื่อใยกันมาก่อน มันมีความหวั่นไหวดิ้นรนของจิต กลายเป็นไม่อยู่ที่รู้ซื่อ ๆ มันไม่ซื่อ สุดท้ายก็ทุกข์ มันทนทุกข์เจ้าค่ะ มีนำ้ตาของความอยากหยุด แต่หยุดไม่ได้ จนมันทนทุกข์ไม่ได้จริง ๆ มันก็วางเอง มันยังเห็นความอยากที่เกิดจากความคิด แล้วมันก็ดับเองเพราะรู้ว่าทุกข์ หากเป็นเมื่อก่อน ก่อนการปฏิบัติธรรม คงเลือกเดินอีกทางที่ทำให้เพิ่มทุกข์มากขึ้น ทุกข์เพราะห่วงใย คิดถึง อาทร มีเยื่อใยต่อกัน มันทุกข์ทั้งนั้น กิเลสบังธรรม ขนาดทนฟังคลิปหลวงตาไม่ได้เลย เพราะยึดทุกข์อยู่ แต่ที่สุดของความทุกข์มันทนทุกข์ไม่ได้ มันก็วางของมันเองเจ้าค่ะ จิตมันเคยจำสภาวะน้ำไหลนิ่ง มันก็กลับไปเป็นแบบนั้น ทุกอย่างเปลี่ยนแปลงได้เสมอ ทั้งความทุกข์และนำ้ไหลนิ่ง ยิ่งตอนทุกข์มันรับไม่ได้ อยากกลับไปเป็นนำ้ไหลนิ่ง มันยิ่งทุกข์ ก้าวแรกของการออกจากทุกข์ คือการยอมรับตามความเป็นจริงเจ้าค่ะว่าหลงไปกับกิเลส และรู้ว่ามันก็แค่นั้น ยึดให้ทุกข์ทำไม วางซะ ก็จบที่ใจแล้วเจ้าค่ะ กราบสาธุองค์หลวงตาเจ้าค่ะ
หลวงตา : ที่เป็นเช่นนี้ เพราะที่ผ่านมามีความประมาทในกิเลส และประมาทในธรรม
จะได้เป็นบทเรียนที่มีคุณค่า
พิจารณาความไม่เที่ยงของสังขารกายและจิตใจให้มาก ๆๆๆ......
ปุจฉาวิสัชนาธรรมเมื่อวันที่ 10 พฤศจิกายน 2561