ผู้ถาม : กราบเรียนหลวงตาเจ้าค่ะ วันนี้น้ำตาไหลหลังจากรู้ความจริงว่าจะไปรู้อะไร เห็นอะไรเท่าไหร่ มันก็ไม่มีวันพ้นทุกข์ เพราะมันรู้ตัวเองแล้ว ว่ามันไปรู้อะไร ตัวมันก็ยึดสิ่งนั้น เป็นสไปเดอร์แมนปล่อยใยไปทั่ว รู้อะไรก็มีเยื่อใยไปรัดไว้ มีปัญญาอะไร แจ้งอะไร ก็มีเยื่อใยไปรัดไว้ ต่อให้พยายามตัดใยที่เคยรัดไว้จนหมดสิ้น แต่เหลือ “ตัวรู้” “ตัวเข้าใจ” อยู่ มันจะไปชักใยเยื่อใย สิ่งเหล่านั้นใหม่ รู้โลก เยื่อใยโลก รู้ธรรม เยื่อใยธรรม เห็นจิตเข้าใจจิต ก็ยึดถือเยื่อใยจิตนั้นเอง ไม่ว่าจะรู้ จะเข้าใจอะไร ก็คือลงไปเล่นกับกองสังขาร มันสลดสังเวช เมื่อเห็นชัดในความจริง ว่า "ตัวเราไม่มีวันพ้นทุกข์" "ตัวเราไม่มีทางพ้นทุกข์" "หาทางพ้นทุกข์ไม่ได้แล้ว... มันไม่มี" เมื่อมันผ่านความเสียใจ เพราะต้องยอมรับความจริง ว่า ที่ผ่านมามันหลอกตัวเองอยู่ ว่าตัวเองรู้ ตัวเองเป็นอะไร ตัวเองเห็นธรรม ตัวเองมีปัญญา ที่แท้ มันหลอกตัวเอง ไม่ได้มองความจริง ว่ามันไม่อาจพ้นกองทุกข์ได้ มันยังเต็มไปด้วยความยึด เมื่อมันเห็นความจริง ตาสว่างขึ้นมา มันสลด สลด สลด และยอมวาง วางทุกอย่างที่ยึดถือไว้จะทำให้ตัวเองพ้นทุกข์ เมื่อความปล่อยวางเข้าถึงใจ จึงรู้ว่ามันไม่ได้มีตัวเราต้องไปเห็นอะไร ไปรู้อะไร ก็แค่ ใจ...ยอมรับความจริง... ยอมที่จะวางสิ่งที่ตัวเองหลอกตัวเอง ยอมปล่อยสิ่งที่ตัวเองปรารถนาจะพ้นทุกข์ ... เท่านั้นเลยเจ้าค่ะ
หลวงตา : สาธุ สาธุ
ปุจฉาวิสัชนาธรรมเมื่อวันที่ 26 มีนาคม 2561
