ผู้ถาม : คืนความว่างให้แก่ความว่างไป แต่ก็ยังเห็นสังขารที่พยายามปรุงเข้าไปพยายามคลอเคลียความว่างนั้น แล้วปล่อยมันไปทุกขณะเจ้าค่ะ โดยรู้ว่ามันคือสังขารเจ้าค่ะ
แต่ตอนที่พิจารณาทวนเข้ามาภายใน ลูกไม่ได้อยู่คนเดียวมีคุณแม่นั่งอยู่ข้าง ๆ มาเรียกคุยเรียกถามเลยจบการพิจารณาตอนนั้นไปเจ้าค่ะ
หลวงตา : เพียรวางให้หมด ทั้งความคิดหรือ อารมณ์ที่ถูกรู้ และ “ผู้รู้” รวมทั้งสติ สมาธิ ปัญญา ซึ่งเป็นสังขารปรุงแต่ง โดยเห็นว่าเป็นเพียงเครื่องอาศัยใช้เป็นเรือข้ามฟากเท่านั้น ไม่หลงยึดถือ ว่า
เราเป็นผู้รู้ ผู้เห็น ผู้เข้าใจ ผู้มีความสงบ ผู้ว่างเปล่า ผู้รู้แจ้ง หรือ
ผู้รู้ ผู้เห็น ผู้เข้าใจ ผู้มีความสงบ
ผู้ว่างเปล่า ผู้รู้แจ้ง ผู้เพียรพยายามว่าเป็นเรา หรือ เป็นตัวเรา
แล้วเข้าถึงความเป็นหนึ่งเดียวกับธรรมชาติ
เงียบ สงบ สงัด ว่างเปล่า ไร้ตัวตน ไร้การปรุงแต่งใด ๆ
ไม่มีความคิดหรือความรู้สึกว่าเป็นเรา เป็นตัวเรา หรือ เป็นของของเราปนอยู่แม้แต่น้อยหนึ่ง นิดหนึ่ง หรือสักปรมาณูหนึ่งก็ไม่มี
มันเป็นธรรมชาติที่บริสุทธิ์จริงๆ
ปุจฉาวิสัชนาเมื่อวันที่ 12 มีนาคม 2561