ผู้ถาม : กราบหลวงตาเจ้าค่ะ..ทุกครั้งที่หลับตานั่งสมาธิจะเห็นความคิดฟุ้งซ่านออกมาทีละเรื่องค่ะ เมื่อก่อนจะทุกข์กับมันมาก เพราะพยายามจะดึงกลับ แต่ตอนนี้ได้แต่เฝ้ามอง รู้ ช่างมัน ถ้าเผลอก็ติดเข้าไปกับความคิดนั้น พอรู้ตัวก็จะเป็นแค่รู้ จะไม่ทุกข์เหมือนเมื่อก่อน ทำไมความคิดถึงมีมากมายไม่รู้จบ เรื่องนั้นมา เรื่องนี้ไป รู้บ้าง หลงบ้าง บางครั้งตัวรู้ดับ มีตัวรู้ตัวใหม่ขึ้นมา จะซ้อนแบบนี้ไปเรื่อยๆ ไม่จบ แต่ยังไม่เห็นความว่างที่แท้จริง เห็นแต่ความไม่เที่ยงตลอดเจ้าค่ะอยากจะเล่าอะไรอีกมากค่ะ แต่สุดท้ายมันก็กลายเป็นความไม่มีอะไรค่ะ คือรู้ว่าไม่มีอะไรเลยเจ้าค่ะ
หลวงตา : ที่มีปัญญารู้เห็นตามความเป็นจริงแล้วว่า
“...สุดท้ายแล้ว มันก็กลายเป็นความไม่มีอะไร....”
นี่แหละ คือ ความว่างที่แท้จริงแล้ว ...แต่ไม่รู้จักเขาเอง
ความว่างที่แท้จริง ไม่ใช่ความรู้สึกว่างเปล่า อย่างที่หลายคนเข้าใจผิด แล้วพากันอยากได้ อยากเอา อยากพบ อยากเห็น อยากเป็น......
แต่ความว่างที่แท้จริง ซึ่งเป็นสัจธรรม ความจริง คือ
มีสติ ปัญญา รู้แจ้ง หรือ รู้เห็นและยอมรับตามความเป็นจริงจนถึงใจว่า
“....สุดท้ายแล้ว มันก็กลายเป็นความไม่มีอะไร...ให้ยึดถือได้จริง”
ปุจฉาวิสัชนาเมื่อวันที่ 24 เมษายน 2561