ผู้ถาม : วันนี้มันมีสังขารตัวหนึ่งขึ้นมาแล้วชวนหนูสงสัยตามเจ้าค่ะ คือมันสงสัยว่าในเมื่อจิตทุกตัวที่พูดที่คุย ที่รู้ มันเป็นสังขารหมด แล้วตัวไอ้ใบ้ ที่เห็นอย่างเดียว เป็นผู้เห็น, ผู้ดูอย่างเดียวนี่มันเป็นอะไรคะ มันเป็นวิญญาณขันธ์ที่เป็นต้นสายใช่ไหมคะ
หลวงตา : ปล่อยวางไอ้ใบ้ ที่เป็น ผู้ดู ผู้รู้ ผู้เห็นอย่างเดียวนั้นไปเสียให้หมด อย่าไปอะไรอะไรกับมัน แค่รับรู้รับทราบทุกปัจจุบันขณะ ให้รู้เท่าทันความคิดปรุงแต่ง อย่าหลงไปคิดปรุงแต่ง สงสัย หรือ ไปอะไรอะไรกับสิ่งที่เห็น ที่ได้ยิน ได้กลิ่น รู้รส รู้สัมผัส รู้อารมณ์ทุกปัจจุบันขณะ
ปุจฉาวิสัชนาธรรมเมื่อวันที่ 5 เมษายน 2561