ผู้ถาม : หลวงตาครับ พอผมลองฟังคลิปของหลวงตาจบแล้ว ธรรมเค้าก็สรุปออกมาว่า
เพราะมันไม่มี .... มันจึงไม่มี
และมันก็คงเป็นความไม่มีตลอดไป
มันจึงไม่ต้องไปแสวงหาอะไร .... ไปทำอะไร
มันเพียงแค่รับรู้รับทราบตามธรรมชาติ ตามปกติ ของสังขารกาย และของสังขารจิตเค้าไป
เราเพียงแค่อยู่กับเค้า รับรู้รับทราบเค้าไปจนตาย โดยไม่ยึดถือซึ่งกันและกัน
จนถึงที่สุดท้าย ต่างคนต่างแยกย้าย
ต่างธาตุต่างแยกย้าย กลับคือสู่สิ่งที่เราไปยืมเขามา
ทั้งร่างกาย : ดิน น้ำ ลม ไฟ
ทั้งจิตใจ : เวทนา สัญญา ธรรมารมณ์
ทั้ง ผู้รู้ : วิญญาณ
ต่างคนต่างแยกย้ายจากกัน ตามธรรมชาติ .... ตามธรรมดาของเขา
เราไม่มีอะไรเลย
แม้แต่ความไม่มี .... มันก็ไม่มี ..... ไม่มีอะไรเลย
ไม่มีอะไรจริง ๆ
ทั้งผู้ที่รู้แล้ว
ผู้ที่เข้าใจแล้ว
ผู้ที่อ๋อแล้ว
ผู้ที่ชัดเจนแล้ว
ล้วนออกมาจากความไม่มี อะไรเลยจริง ๆ ครับ หลวงตา
มันเอาอะไรไม่ได้เลยจริง ๆ ครับ หลวงตา
หลวงตา : อะไรที่รู้แล้วเห็นแล้ว (อดีต) ก็วางไป
อะไรที่ยังไม่รู้ ไม่เห็นแต่มีความอยาก ความปรารถนา ความกังวล (อนาคต) ก็วางไป
อะไรที่รู้ ที่เห็นในปัจจุบันขณะ แม้แต่ความว่าง โล่ง โปร่ง เบา สบาย ก็วางไป
ไม่มีผู้ยึดถืออะไรเลย
ปุจฉาวิสัชนาธรรมเมื่อวันที่ 2 เมษายน 2561