ผู้ถาม : หลวงตาเจ้าค่ะ
อ่าน ฟัง ทำความเข้าใจ เข้าใจธรรมที่เป็นตัวหนังสือ เสียง กับดูของจริงตัวเราที่มันแสดงพฤติแห่งจิตออกมาต่างกันลิบเลยเจ้าค่ะ ที่เข้าใจว่าเข้าใจ สรุปนั่นคือไม่เข้าใจ เพราะมันเป็นเราเต็มๆ ที่เรารู้ เราเห็น เราเข้าใจ และเหมือนพยายามแบกความรู้ไว้ ไม่อยากหลง มีความพยายาม และพยายาม ไม่พยายามที่จะไม่ทำอะไร มันคือทำทั้งหมด ไม่ใช่ธรรม ทั้งหมดมันคือสิ่งที่ถูกรู้
ที่รู้ว่าเราไม่เข้าใจ ที่รู้ว่าพยายาม รู้ว่าเราจะพยายามไม่พยายาม คือใจเขารู้เรา ไม่ใช่เรารู้ กลับด้านเลยเจ้าค่ะ
หลวงตา : ให้รับรู้จิต เจตสิก ที่คิดตรึกตรองปรุงแต่งแสดงกิริยาหรืออาการต่างๆ ทุกปัจจุบันขณะด้วย “ใจที่สงบเย็น (นิพพานธาตุ สุญญตาธาตุ อมตธาตุ)”
ปุจฉาวิสัชชนาธรรมเมื่อวันที่ 8 พฤษภาคม 2564