ผู้ถาม :
หลวงตา : ถ้าจิตหรือใจปัจจุบันขณะสิ้นหลงยึดสังขารทั้งภายนอก เช่น สามี ภรรยา ลูก หลาน พ่อแม่ พี่น้อง บ้าน สมบัติ ทรัพย์สิ้นเงินทอง และ ภายใน เช่น ร่างกาย เวทนา สัญญา สังขาร ซึ่งเป็นอารมย์ที่ถูกรู้ และ วิญญาณ (ผู้รู้)
หรือสิ้นหลงมีตัวตน มีเรา ตัวเราเป็นผู้คิดตรึกตรอง ปรุงแต่งแสดงกิริยาจิตอย่างใดๆ เช่น อาการเพ่ง เน้น กด ข่ม บังคับ ดิ้นรน ผลักไส พยายามอย่างใดๆ เป็นต้น
หรือสิ้นหลงยึดมั่นถือมั่นว่ามีตัวเรา ของเราที่เที่ยงแท้อยู่จริง
หรือสิ้นหลงมีตัวเรายึดมั่นสังขารหรือวิสังขาร (จิตหรือใจเดิมแท้บริสุทธิ์)
* ขณะจิตนั้นเป็นใจนิพพานโดยธรรมชาติ *
ผู้ถาม : กราบขอบพระคุณหลวงตาเป็นอย่างสูงเจ้าค่ะ
สติตัวเดียวเจ้าค่ะ ไม่ดิ้นรน ไม่ผลักไส ไม่แทรกแซง
ปุจฉาวิสัชชนาธรรมเมื่อวันที่ 14 สิงหาคม 2564