ผู้ถาม : กราบนมัสการหลวงตาเจ้าค่ะ
การไปกราบเยี่ยมพ่อแม่ญาติพี่น้องครั้งนี้ไม่เหมือนกับทุกๆ ครั้งที่ผ่านมาเจ้าค่ะ การพูดคุยถามถึงกันคล้ายๆ มันเกิดขึ้นเก้อๆ แล้วก็ทิ้งไปๆ ทุกอย่างที่มากระทบจิตจะน้อมเป็นธรรมไปหมดเจ้าค่ะ เช่น ครั้งนี้ได้เห็นวงจรชีวิตมนุษย์คือ เห็นหลานตัวเล็กๆ กำลังเรียนระดับอนุบาล ทำให้เห็นภาพชีวิตในอนาคตของเขาสุดท้ายก็จบที่ความตาย
ไปเยี่ยมญาติผู้ใหญ่ที่นอนติดเตียงมาหลายสิบปี สนทนาซักถามไปแต่ใจมันเปล่าๆ ส่วนข้างในพิจารณากายไม่หยุดยิ่งเห็นภาพคนเจ็บ คนป่วยข้างในยิ่งพิจารณาหมุนๆๆ ไปไม่หยุด เห็นผู้ชายแก่หลังค่อมผมขาวเดินเอามือไขว้หลังเดินสวนมองมาขณะขับรถผ่าน รู้สึกคลับคล้ายคลับคลาคนรู้จัก แต่ไม่รู้ว่าเป็นใคร เลยถามพี่ว่าคนนั้นใคร พอพี่ตอบว่าเป็นใคร มันกระแทกใจมากๆ ภาพในอดีตที่เคยเห็นเขาเป็นผู้ชายรูปร่างหน้าตาดี เป็นผู้ใหญ่ใจดี แต่ตอนนี้เป็นแบบนี้
ประสบการณ์ตรงมันสอนได้ดีมากๆ เจ้าค่ะ แม้จะเคยเห็นภาพและวีดีโอมาแล้วถึงสังขารที่เปลี่ยนไป แต่ก็ไม่ถึงใจเท่าครั้งนี้เจ้าค่ะ
ไปเยี่ยมญาติผู้ใหญ่ป่วยที่โรงพยาบาล เห็นญาติๆ นั่งยืนล้อมเตียงผู้ป่วย คนเยี่ยมพยายามชวนผู้ป่วยคุยในเรื่องที่สบายใจ (หลอกทั้งนั้น) ผู้ป่วยแม้จะพูด ยิ้มรับ แต่แฝงด้วยความกลัว ทุกชีวิตหนีไม่พ้นแม้แต่ตัวเราเองนะเจ้าคะ
ขับรถออกจากโรงพยาบาล เจอขบวนศพของผู้หญิงอายุ 85 ปี ทำให้เห็นสัจธรรมความจริงในวันนี้ครบวรจรเลย คือการเกิด-แก่-เจ็บ-ตาย เป็นวัฏจักรของสิ่งมีชีวิตจริงๆ เห็นแบบนี้ไม่อยากมาเกิดอีกแล้วค่ะหลวงตา ทุกนาทีมีค่าอย่าประมาทต้องเร่งปฏิบัติให้รู้จริงเห็นจริงที่ใจ พรุ่งนี้อาจไม่มีโอกาส ถ้ามีภัยพิบัติเกิดขึ้น
กราบเท้าหลวงตามาด้วยความเคารพอย่างสูงเจ้าค่ะ
หลวงตา : สาธุ
นี่แหละ "สัจธรรม" ความจริงของชีวิต เกิด แก่ เจ็บ ตาย พลัดพราก ทุกข์
ปุจฉาวิสัชชนาเมื่อวันที่ 28 สิงหาคม 2563